Cevap :
Cevap:
Aşındırma ve biriktirme şekilleri üzerinden akarsuların yapısı ortaya çıkar. Bu doğrultuda akarsuyun aşındırma ve biriktirme şekilleri ne olduğu internet üzerinden araştırılan konular içerisinde geliyor. Peki akarsu aşındırma şekilleri ve biriktirme şekilleri nelerdir? İşte bu konuda merak edilen bilgiler.
akarsu aşındırma şekilleri nelerdir?
Zaman içerisinde akarsu farklı doğal yapılar üzerinden aşındırma yapar. Bu aşınma ile beraber daha fazla genişleme ortaya çıkar. Aynı zamanda yolu açılır ve akarsu adından da anlaşılacağı üzere şekillenir. Bu doğrultuda doğal yapı üzerinden akarsuyu şekillendiren birçok unsur bulunmaktadır.
- Vadi
- Peri Bacaları
- Dev kazanı
- Menderes
- Kırgıbayır
- Plato
- Peneplen
Bütün bu doğal yapılar zaman içerisinde akarsu ile beraber farklı biçimlerde çekilir. Bu şekillerde üzerinden Akarsu yolunu bulur ve dökülecek olan noktaya doğru devam eder. Özellikle KPSS ile beraber coğrafya konusu için en önemli alanlar içerisinde yer alır
akarsu biriktirme şekilleri nelerdir?
Aşındırma şekilleri ile beraber aynı zamanda akarsu biriktirme şekilleri de büyük bir öneme sahiptir. Deniz kıyısında toplanma ya da deniz yükseltisine bağlı olarak, Akarsu farklı biçimlerde biriktirme gerçekleşir. Bu doğrultuda doğal yapı üzerinden Akarsu biriktirmesi gerçekleştiren birçok farklı şekil yer almaktadır - Birikinti yelpazesi
- Seki (Taraça)
- Birikinti konisi
- Dağ Eteği Ovası
- Irmak adası (Kum adası)
Ortaya çıkan bu doğal yapılar ile beraber akarsu üzerinden şekillenme gerçekleştirilir. Yani diğer bir ifade ile akarsu üzerinden bu şekiller ortaya çıkar. Büyüklükleri ve yapısı ile beraber genel şekilleri akarsuyun biriktirme işlemine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bu bağlamda deniz yükseltisi ya da deniz kıyısı ile beraber eğim gibi unsurlar bu konuda büyük öneme sahiptir.
Cevap:
SELAM !!✨ SORU=AKARSU AŞINDIRMA VE BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ NELERDİR? CEVAP=Zaman içerisinde akarsu farklı doğal yapılar üzerinden aşındırma yapar. Bu aşınma ile beraber daha fazla genişleme ortaya çıkar. Aynı zamanda yolu açılır ve akarsu adından da anlaşılacağı üzere şekillenir. Bu doğrultuda doğal yapı üzerinden akarsuyu şekillendiren birçok unsur bulunmaktadır.
- Vadi
- Peri Bacaları
- Dev kazanı
- Menderes
- Kırgıbayır
- Plato
- Peneplen
Bütün bu doğal yapılar zaman içerisinde akarsu ile beraber farklı biçimlerde çekilir. Bu şekillerde üzerinden Akarsu yolunu bulur ve dökülecek olan noktaya doğru devam eder. Özellikle KPSS ile beraber coğrafya konusu için en önemli alanlar içerisinde yer alır.
Akarsu Biriktirme Şekilleri Nelerdir?
Aşındırma şekilleri ile beraber aynı zamanda akarsu biriktirme şekilleri de büyük bir öneme sahiptir. Deniz kıyısında toplanma ya da deniz yükseltisine bağlı olarak, Akarsu farklı biçimlerde biriktirme gerçekleşir. Bu doğrultuda doğal yapı üzerinden Akarsu biriktirmesi gerçekleştiren birçok farklı şekil yer almaktadı- Delta
- Birikinti yelpazesi
- Seki (Taraça)
- Birikinti konisi
- Dağ Eteği Ovası
- Irmak adası (Kum adası)
Ortaya çıkan bu doğal yapılar ile beraber akarsu üzerinden şekillenme gerçekleştirilir. Yani diğer bir ifade ile akarsu üzerinden bu şekiller ortaya çıkar. Büyüklükleri ve yapısı ile beraber genel şekilleri akarsuyun biriktirme işlemine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bu bağlamda deniz yükseltisi ya da deniz kıyısı ile beraber eğim gibi unsurlar bu konuda büyük öneme sahiptir.
Akarsu üzerinden hem aşındırma hem de biriktirme coğrafi açıdan oldukça önemlidir. Mutlaka öğrencilerin bilmesi ve ezberlemesi gerektiği konular arasında gelir.adi: Akarsuyun aktığı yatağa vadi denilir. Oluşumlarına göre vadiler 4’e ayrılır:
Çentik Vadi: V şeklinde oluşan dar ve derin akarsu yataklarıdır.Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgelerinde yaygındır. Ülkemiz genç oluşumludur ve bu yüzden bu tür vadiler çok vardır.
Boğaz Vadi (Yarma): Deniz ve kara seviyesindeki değişimlere bağlı oalrak akarsuların açtığı derin boğaz görünümlü vadilerdir.Peribacaları: Volkanik yani tüflü arazilerde cılız bitki örtüsüyle beraber, rüzgarın da dolaylı etkisiyle akarsu ve sel sularının oluşturduğu şekillerdir. İç Anadolu Bölgesi’nde Orta Kızılırmak Bölümü’nde yer alır. TÜRKİYE AKARSUNUN ÖZELLİKLERİ=Türkiye’nin dağlık ve engebeli bir ülke olması nedeniyle, akarsularımızın boyu genellikle kısadır. Yağışlı ve kar erimelerinin olduğu dönemlerde taşan, kurak dönemlerde ise kuruyacak derecede suları azalan akarsularımızın rejimleri düzensizdir. Karadeniz Bölgesi‘ndeki akarsularımızın dışındakiler genellikle bol su taşımazlar. Akarsularımız rejimlerinin düzensiz ve yatak eğimlerinin fazla olması nedeniyle ulaşıma uygun değildir. Türkiye bugünkü görünümünü 3. ve 4. zamandaki orojenik ve epirojenik hareketlerle kazanmıştır. Bu nedenle akarsularımız henüz denge profiline ulaşamamıştır. Ama Türkiye’deki akarsuların yatak eğimleri ve akış hızları fazla olduğundan hidro-elektrik potansiyelleri yüksektir.
Akarsuların döküldükleri deniz ya da göl yüzeyine taban seviyesi denir. Deniz yüzeyi ana taban seviyesini oluşturur. Göl yüzeyi ya da kapalı havza yüzeyi yerel taban seviyesi diye adlandırılır. Akarsular aşındırma ve biriktirmesini taban seviyesine göre yapar. Yatağını taban seviyesine indirmiş olan akarsular aşındırma ve biriktirme faaliyetini dengelemiştir. Aşınım ve birikimin eşitlendiği bu profile denge profili denir. Akarsuların amacı bulundukları bölgeyi aşındırarak deniz seviyesine yaklaştırmak diğer bir deyişle denge profiline ulaşmaktır. Akarsuyun aşınım sürecinde görülen şekiller; plato ve peneplendir. Plato, akarsu vadileriyle derince yarılmış düz ve geniş düzlüklerdir. Peneplen ise,? geniş arazi bölümlerinin, akarsu aşınım faaliyetlerinin son döneminde deniz seviyesine yakın hale indirilmesiyle oluşmuş, az engebeli kısımlardır. Bir akarsuyun denge profiline ulaşabilmesi ve arazinin peneplen haline gelebilmesi için tektonik hareketlerin görülmediği milyonlarca yılın geçmesi gerekmektedir.
İklim değişikliklerinde ve tektonik hareketlere bağlı olarak deniz seviyesinin alçalması ya da yükselmesi taban seviyesinin değişmesine neden olur. Taban seviyesinin alçalması ya da yükselmesi de akarsuyun denge profilinin bozulmasına neden olur. Taban seviyesinin alçalması, akarsuyun denge profilini bozarak akarsuyun aşındırma ve taşıma gücünün artmasına neden olur. Bu nedenle akarsu yatağına gömülür. Taban seviyesinin yükselmesi, akarsuyun denge profilini bozarak akarsuyun taşıma gücünün azalmasına neden olur. Bu nedenle akarsu menderesler çizerek birikim yapar. Menderes, akarsuyun geni vadi tabanı içinde, eğimin azalması nedeniyle yaptığı bükümlere denir. Dış güçler içerisinde en geniş alana yayılmış, nemli bölgelerde ve orta enlemlerde etkili olan en önemli dış güç akarsulardır. Akarsular aşındırma ve biriktirme yaparak yeryüzünü şekillendirir. Akarsu, hızının ve kütlesinin yaptığı etki le yatağı derine doğru kazar, yatağı boyunca kopardığı veya erittiği maddeleri taşır. Akarsu aşındırması ile oluşan şekiller vadi ve dev kazanıdır. Akarsuların aşındırmasında yatak eğimi temel etkendir. Çünkü yatak eğimi akarsuyun akış hızını belirler. Yatak eğiminin fazla olduğu yukarı bölümlerinde derinlemesine aşındırma daha belirgindir.
Vadiler
Açıklama:
Kolay gelsin #OPTİM #Doğa✨
