Cevap :
Hareket eden cisimleri durduran, duran cisimleri hareket ettiren, cisimlerin şeklini ve yönünü değiştiren, döndüren etkiye KUVVET denir. Kuvvet gözle görülemez, kuvvetin sadece etkileri gözlenip ölçülebilir.
Kuvvetin Etkileri;
Yön değiştirme Yavaşlatma
Şekil değiştirme Hareket ettirme
Döndürme Hızlandırma
Kuvvet Ne ile ölçülür?
Kuvvet Dinamometre adı verilen ölçüm aracıyla ölçülür. Birimi NEWTON(N) dur.
Dinamometrelerde esneme özelliğine sahip olan bir yay bulunur. Bu yay dinamometreye asılan cisme uygulanan kuvvete bağlı olarak esneyerek uzar. Dinamometrelerin üzerindeki sayılara bakarak kuvvetin değerini ölçmüş oluruz.
Dinamometrelerde kullanılan yayların belirli bir esneme miktarı vardır. Bu miktardan fazla kuvvet uygulanırsa yayın esnekliği bozulur. Bu nedenle ölçülecek kuvvetin büyüklüğüne göre dinamometre seçilir.
Örneğin 100 N luk bir kuvveti ölçmek için 20 N luk bir dinamometre kullanamayız. Kullanırsak 20 N luk dinamometrenin yayının esnekliği bozulur ve bir daha kullanılamaz.
HASSAS ÖLÇÜMLER için küçük kuvvetleri ölçen dinamometreler kullanılmalıdır. Bu dinamometrelerde yay İNCE VE COK ESNEKTİR.
Dinamometrenin yapıldığı yay ne kadar çok KALINSA O KADAR BÜYÜK KUVVET ÖLÇEBİLİR.
KUVVET İKİYE AYRILIR
Temas gerektiren Kuvvetler
• İtme Kuvveti
• Çekme Kuvveti
• Kas Kuvveti
• Rüzgâr Kuvveti
• Elektriksel İtme Kuvveti
• Kaldırma Kuvveti
Sürtünme Kuvveti
• Buhar Kuvveti
Temas gerektirmeyen Kuvvetler
• Magnetik Alan Kuvveti (Mıknatıs)
• Yer Çekimi Kuvveti
• Elektriksel Çekim Kuvveti
SÜRTÜNME KUVVETİ
Hareket eden cismin ve temas edilen yüzeyin özelliği hareketi etkiler. Yüzeylerin özelliğine göre hareket zorlaşabilir.
Cisimlerin hareket etmesine engel olan ve ya hareketlerini yavaşlatan kuvvete SÜRTÜNME KUVVETİ denir. Sürtünme kuvveti cismin hareket yönüne daima zıttır.
Bir cismin hareket edebilmesi için bulunduğu yüzeydeki sürtünme kuvvetini yenmesi gerekir.
HAVA DİRENCİ(HAVANIN SÜRTÜNME KUVVETİ)
Bir dosya kâğıdını belli bir yükseklikten aşağıya doğru
Bırakalım. Bu kâğıdın yere düşme süresini ölçelim. Bu
Kez dosya kâğıdını buruşturup aynı yükseklikten tekrar
Bırakalım. Buruşuk kâğıdın yere düşme süresinin
Öncekinden farklı olduğunu görürüz.
Kağıdına kütlesi değişmediği hâlde yere düşme süresi dolasıyla sürati neden değişti?
Kâğıdın her iki durumda da farklı sürelerde yere
Düşmesinin sebebi hava direnci (sürtünmesi) dir.
Hava direnci hareketi yavaşlatır. Hava direncini otobüs,
Otomobil gibi araçlar ile yolculuk ederken fark edebiliriz. Bu araçlarda camı açtığımızda hava yüzümüze çarpar. Sürat arttıkça hava direnci de artar.
Otomobil, uçak, paraşüt gibi araçlar hava direnci düşünülerek tasarlanır. Bu araçların bazılarında havaya karşı olan direnç artırılırken bazılarında azaltılır.
Uçak otomobil ve sürat motorlarında havanın sürtünme kuvvetini azaltmak için bu araçların uç kısmı sivri yapılır.
Kuvvetin Etkileri;
Yön değiştirme Yavaşlatma
Şekil değiştirme Hareket ettirme
Döndürme Hızlandırma
Kuvvet Ne ile ölçülür?
Kuvvet Dinamometre adı verilen ölçüm aracıyla ölçülür. Birimi NEWTON(N) dur.
Dinamometrelerde esneme özelliğine sahip olan bir yay bulunur. Bu yay dinamometreye asılan cisme uygulanan kuvvete bağlı olarak esneyerek uzar. Dinamometrelerin üzerindeki sayılara bakarak kuvvetin değerini ölçmüş oluruz.
Dinamometrelerde kullanılan yayların belirli bir esneme miktarı vardır. Bu miktardan fazla kuvvet uygulanırsa yayın esnekliği bozulur. Bu nedenle ölçülecek kuvvetin büyüklüğüne göre dinamometre seçilir.
Örneğin 100 N luk bir kuvveti ölçmek için 20 N luk bir dinamometre kullanamayız. Kullanırsak 20 N luk dinamometrenin yayının esnekliği bozulur ve bir daha kullanılamaz.
HASSAS ÖLÇÜMLER için küçük kuvvetleri ölçen dinamometreler kullanılmalıdır. Bu dinamometrelerde yay İNCE VE COK ESNEKTİR.
Dinamometrenin yapıldığı yay ne kadar çok KALINSA O KADAR BÜYÜK KUVVET ÖLÇEBİLİR.
KUVVET İKİYE AYRILIR
Temas gerektiren Kuvvetler
• İtme Kuvveti
• Çekme Kuvveti
• Kas Kuvveti
• Rüzgâr Kuvveti
• Elektriksel İtme Kuvveti
• Kaldırma Kuvveti
Sürtünme Kuvveti
• Buhar Kuvveti
Temas gerektirmeyen Kuvvetler
• Magnetik Alan Kuvveti (Mıknatıs)
• Yer Çekimi Kuvveti
• Elektriksel Çekim Kuvveti
SÜRTÜNME KUVVETİ
Hareket eden cismin ve temas edilen yüzeyin özelliği hareketi etkiler. Yüzeylerin özelliğine göre hareket zorlaşabilir.
Cisimlerin hareket etmesine engel olan ve ya hareketlerini yavaşlatan kuvvete SÜRTÜNME KUVVETİ denir. Sürtünme kuvveti cismin hareket yönüne daima zıttır.
Bir cismin hareket edebilmesi için bulunduğu yüzeydeki sürtünme kuvvetini yenmesi gerekir.
HAVA DİRENCİ(HAVANIN SÜRTÜNME KUVVETİ)
Bir dosya kâğıdını belli bir yükseklikten aşağıya doğru
Bırakalım. Bu kâğıdın yere düşme süresini ölçelim. Bu
Kez dosya kâğıdını buruşturup aynı yükseklikten tekrar
Bırakalım. Buruşuk kâğıdın yere düşme süresinin
Öncekinden farklı olduğunu görürüz.
Kağıdına kütlesi değişmediği hâlde yere düşme süresi dolasıyla sürati neden değişti?
Kâğıdın her iki durumda da farklı sürelerde yere
Düşmesinin sebebi hava direnci (sürtünmesi) dir.
Hava direnci hareketi yavaşlatır. Hava direncini otobüs,
Otomobil gibi araçlar ile yolculuk ederken fark edebiliriz. Bu araçlarda camı açtığımızda hava yüzümüze çarpar. Sürat arttıkça hava direnci de artar.
Otomobil, uçak, paraşüt gibi araçlar hava direnci düşünülerek tasarlanır. Bu araçların bazılarında havaya karşı olan direnç artırılırken bazılarında azaltılır.
Uçak otomobil ve sürat motorlarında havanın sürtünme kuvvetini azaltmak için bu araçların uç kısmı sivri yapılır.