Hint deniz seferleri ile ilgili 10 soru

Fatih devrinde Midilli Adası'nın alınması ile başlayan Osmanlı-Venedik Savaşları 16 yıl boyunca sürmüştür. Bu savaşlar sırasında birçok Venedik adasının Osmanlıların eline geçmesine rağmen Venedikliler ile yine de antlaşma yapılması yoluna gidilmiştir.

Aşağıdakilerden hangisinin bu gelişmenin temel sebebi olduğu söylenebilir?

A) Askerlerin savaşa karşı isteksiz oluşu

B) Venedik donanması ile henüz baş edebilecek güce ulaşılamaması

C) Fatih'in artık yaşlanmış olması

D) Cem Sultan Olayı'nın ortaya çıkması

E) Venedik'e gereken dersin verildiği düşüncesi

SORU 3:

Venedik'liler Osmanlılara hep düşmanca davranmış Osmanlı Devleti'ne karşı ittifaklara girişmiş, İstanbul'un fethinden sonra bu düşmanlıkları artmıştır. Bunun sonucunda 16 yıl süren savaşlar yapılmıştır.

Bunun en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Osmanlıların denizlerde güçlenmesi

B) Osmanlıların Avrupa'da ilerlemesi

C) Ticaret yollarını elinde bulunduran Venedik'in üstünlüğünü kaybetmesi

D) Venedik'in elinde bulunan bazı adaların Osmanlılara geçmesi

E) Venedik'in Osmanlı ilerleyişini durdurmak istemesi

SORU 4:

1538’de donanma Hindistan kıyılarına ulaştığında Osmanlı kuvvetlerini yardıma çağıran Gücerat Şahı Bahadır ölmüştü. Bu yüzden Osmanlı ordusu gerekli desteği alamadı. Osmanlılar bir anda kurtarıcı rolünü kaybetti. Bender-i Türkî ve Kat kaleleri ele geçirilmesine karşın, topların desteğiyle Diu’ya yapılan kuşatma başarılı olamadı. Gücerat’ın yeni sultanı Mahmut’un ve onun 1531 yılında hizmetine girmiş olan Hoca Sefer’in kuvvetlerinden beklenen takviye gelmedi. Donanmanın beklemeye geçmesi ve her an bir Portekiz saldırısıyla karşılaşma kuşkusunu giderecek önlemlerin alınmaması, Osmanlı kaptanını kuşatmadan vazgeçiren diğer önemli etkenler oldu. Süleyman Paşa 6 Kasım 1538 tarihinde geri dönüş yoluna koyuldu.

Bu bilgiler dikkate alındığında 1538 Hint Deniz Seferi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Gücerat Sultanlığı’nın siyaseti kişilerin ömürleriyle sınırlı kalmıştır.

B) Osmanlı hedeflediği politikayı istediği düzeyde gerçekleştirememiştir.

C) Osmanlı-Portekiz mücadelesi bu seferle sona ermiştir.

D) Portekiz deniz güçleri bölgede tehlike oluşturmaktadır.

E) Osmanlı Hint Deniz Seferiyle dünya siyasetinde etkili olmaya çalışmıştır.

SORU 5:

Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde Hint Okyanusu’na dört kez sefer düzenlenmiş ancak seferlerden istenen başarı elde edilememiştir.

Bu durumun yaşanmasında;

I. Osmanlı devlet adamlarının sefere gereken önemi vermemeleri,

II. Osmanlı Devleti’nde donanma komutanlarının kabiliyetli olmaması,

III. Osmanlı Devleti’nin okyanus şartlarına dayanıklı gemilerinin olmaması,

IV. Osmanlı Devleti'nden yardım isteyenlerin yeterli desteği vermemesi,

V. Hindistan’ın doğrudan merkeze bağlanmak istenmesi

gibi gelişmelerden hangilerinin bir etkisi bulunmamaktadır?

A) II ve V

B) I ve III

C) II ve IV

D) III ve V

E) II ve III

SORU 6:

1580-1600 arasında Doğu Akdeniz, Osmanlı kapitülasyonları sayesinde İngilizler için en önemli ticaret bölgesi hâline gelmişti. Ucuz ve kaliteli İran ham ipeğinin artık Halep ve İzmir’de bolca bulunur olması, İngiliz ipekli dokumacılığına ivme kazandırmış ve XVII. yüzyıl sonlarında, en canlı sanayiden biri hâline gelmesini sağlamıştı. Bu yeni dönemde İngilizler, ticarette Venedik ile rekabete girmiş; İtalyan ipekli dokuma sanayini kendileri beslemeye başlamışlardı. İran ipek kervanlarının gecikmesi sonucu zaman zaman patlak veren krizlere rağmen ipek, bundan böyle Osmanlı-İngiliz ticaretinin esasını oluşturmuştu.

Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Mısır ve Suriye limanları ticari olarak canlanmıştır.

B) Tekstil ticari mal olarak önemli bir yer tutmuştur.

C) Akdeniz ticari istikrarında zaman zaman aksaklıklar yaşanmıştır.

D) Anadolu’da ipek ticareti için oldukça önemli bir coğrafyadır.

E) İngiltere Akdeniz ticaretinde İran’ın önüne geçmiştir.

SORU 7:

Yavuz Sultan Selim, şehzadeliği döneminde Trabzon’da iyi bir idarecilik tecrübesi kazandı. Osmanlı Devleti için büyük bir tehdit olan Şah İsmail’in faaliyetlerini yakından takip etti. Bu doğrultuda sınır hatlarındaki kalelerin tamir edilip sahillerin emniyeti için gemi yapımının gerekliliğini babası II. Bayezid’e rapor etti.

Yukarıda verilen bilgilere dayanarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Yavuz Sultan Selim Trabzon’u imar etmiştir.

B) Şah İsmail ile sınır çatışmaları yaşamıştır.

C) II. Bayezid şehzadenin fkrine değer vermemiştir.

D) Yavuz Sultan Selim babası ile iktidar mücadelesine girmiştir.

E) Sancağa çıkma uygulamasının birçok faydası vardır.

SORU 8:

Kanuni Sultan Süleyman, batıda Habsburglara karşı başarılı savaşlar yaparken doğuda da Safevi Devleti’ne karşı düzenlenen seferler sonunda sınırlar genişletilmiştir. Ayrıca Osmanlı donanması Akdeniz’de de ciddi bir güç haline gelmiştir.

Bu bilgilere dayanarak;

I. Osmanlı Devleti’nin doğuda ve batıda karşısına çıkacak bir güç kalmamıştır.

II. Osmanlı Devleti doğudaki ve batıdaki devletlere üstünlüğünü kabul ettirmiştir.

III. Osmanlı Devleti karada bir güç olduğu gibi denizde de güçlü bir devlet olmuştur.

gibi yargılardan hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve II

E) I, II ve III

SORU 9:

Osmanlı Devleti’nde bir gayrimüslimin ülkede kalabilmesi ancak padişahın izniyle gerçekleşebilirdi. Padişahtan ahitname alan bir devletin vatandaşı, Osmanlı ülkesine rahatça ve güven içerisinde gelebilirdi. Osmanlı Devleti istediği herhangi bir devlete siyasi, sosyal ve ekonomik katkılar sunan kapitülasyonlar verdiği olmuştur. Kapitülasyonları özellikle kendisine müttefik olabilecek devletlere vermiştir. Başlangıçta padişahın isteği ile verilen kapitülasyonlar zamanla değişerek tek taraﬂı olmaktan çıkmıştır. Güçlü iken verilen kapitülasyonların Osmanlı Devleti’ne yararı olurken zayıﬂadığı yıllarda büyük zararlar vermiş ve yıkılışının da etkili sebeplerden biri olmuştur.

Kapitülasyonlarla ilgili verilen bilgiye dayanılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Osmanlı Devleti istediği bir devlete kapitülasyon vermiştir.

B) Kapitülasyonların içeriği verilen devletlere göre değişmiştir.

C) Kapitülasyonların Osmanlı Devletine olumlu katkıları da olmuştur.

D) Osmanlı Devleti kapitülasyonları siyasi bir araç olarak kullanmıştır.

E) Kapitülasyonlarda karşılıklı eşitlik ilkesi her dönemde ön planda tutulmuştur.

SORU 10:

Barbaros Hayrettin Paşa donanmayı yeniden düzenleyerek Habsburgların deniz gücüne karşı, Fransa’nın desteği ile mücadeleye başladı. Fransa, Osmanlı Devleti’ni İspanya’ya karşı özellikle İtalya kıyılarına çekmek isterken Osmanlı Devleti, ağırlığı Kuzey Afrika’ya vermiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Fransa ile İspanya’nın ortak çıkar bölgeleri yoktur.

B) Fransa Osmanlı Devleti’nin menfaatine çalışmak istememiştir.

C) İtalya Fransa’nın stratejik politikası arasında yer almaz.

D) Osmanlı Devleti stratejik ortaklarının istekleri doğrultusunda davranmamıştır.

E) Kuzey Afrika sömürge alanları arasında yer almamıştır.