Cevap :
Merhaba!
★EK NEDİR?
Sözcüğün, kök ve gövdelerine getirildiğinde onların anlamlarını değiştiren, kimi zaman anlamlarıyla birlikte türlerini değiştiren ya da sözcüklerin cümle içindeki görevini belirleyen hece ve seslerdir.
★EKLERİN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Ekler, anlamları olmadığı için tek başlarına kullanılamazlar.
Eklerin yapısı bir ya da birden çok sesten oluşur. Tek sesli bir ek, ünlü olabileceği gibi ünsüz de olabilir.
Eklerin büyük bölümü tek hecelidir.
Bir ek, başka bir ekle birleşerek yeni bir ek oluşturabilir.
Herhangi bir sözcüğe farklı ekler getirilebilir; aynı ek, farklı sözcüklerle kullanılabilir.
Ekler ses açısından eklendikleri sözcüğün —birkaçı dışında— ses uyumuna uyarlar. Örneğin -CI eki “-cı, —ci, —cu, —cü, —çı, —çi, —çu, -çü”
Ekler, eklendikleri sözcüklerin türünü değiştirebilirler.
Türkçede ekler “çekim” ve “yapım” eki olmak üzere iki gruba ayrılır.
★YAPIM EKİ NEDİR?
Yapım eki, isim ya da fiil kök veya gövdelerine eklenerek yeni isimler ya da fiiller türeten ektir.
~Yapım ekine örnekler;
•balık - çı ➡️ "balıktan" "balıkçı" olmuştur.
•tuz - luk ➡️ "tuzdan" "tuzluk" olmuştur.
•söz - lük ➡️ "sözden" "sözlük" olmuştur.
Yukarıdaki kelimelerin kökleri ile aldığı ekten sonra oluşan kelimenin bir alakası yoktur yani bu kelimeler yapım eki almıştır.
★ÇEKİM EKİ NEDİR?
Çekim ekleri, gerek isim soylu gerekse fiil soylu kelimelerin sonuna eklenerek cümle içinde diğer kelimelerle anlam bağlantısı kurmalarını sağlayan ekler. Kendi başlarına bir anlam ifade etmezler. Çekim ekleri kelimelerin cümle içinde zaman, yön, aitlik, tekil ya da çoğulluk gibi anlamları üstlenmelerini sağlar. Çekim ekleri kelimenin biçimini değiştirir fakat anlamını değiştirmez.
~Çekim ekine örnekler;
•göz - üm (gözüm) ➡️buradaki kelimede -üm çekim eki aitlik belirtir.
•git-tim (gittim) ➡️fiilden isim olmuştur.
•Kalem-ler (kalemler) ➡️buradaki kelimede ise çoğulluk anlamı vardır.
İyi dersler!
⭐ᎷᏋᏒᏂᏗᏰᏗ⭐
Ek Nedir?
Sözcüklerin cümle içindeki görevlerini belirtmek ya da sözcüklerde yeni sözcük türetmek amacıyla kullanılan seslere ve hecelere ek denir.
Eklerin Özellikleri Nelerdir?
⊰ Sözcüklere cümlede görev yüklenirken ve onlardan yeni sözcükler üretilirken öncelik yapım eklerinindir.Önce yapım eki sonra çekim eki gelir.
⊰ Türkçede ekler ünlü uyumu kurallarına uyarlar.Bu yüzden eklendikleri sözcükteki ünlülere göre ses değişimine uğrarlar.Örneğin; "dı,di,du,dü,tı,ti,tu,tü" gibi şekillere girerler.
⊰ Ekler kendilerinden önceki sözcüklere bitişik yazılır.Yalnız "-mı" soru eki her zaman ayrı yazılır.
⊰ Ekler yapım ekleri ve çekim ekleri olarak ikiye ayrılırlar.
Yapım Ekleri Nedir?
Kelimelere gelerek onlardan yeni sözcükler türeten eklerdir.Yapım ekleri eklendiği kelimenin anlamını ve türünü değiştirir.Kısacası yapım eki kelimelerden yeni kelime yapım işini yapar.
Yapım ekleri her zaman çekim eklerinden önce gelir.Yapım eki almış bir kelimeye türemiş sözcük ya da gövde denir.
Örnekler;
- Kalem - lik (Kalem = İsim Kökü + lik = Yapım Eki)
- Bil - im (Bil = Fiil Kökü + im = Yapım Eki)
- Sev + gi (Sev = Fiil Kökü + gi = Yapım Eki)
- Simit - çi (Simit = İsim Kökü + çi = Yapım Eki)
- Tuz - luk (Tuz = İsim Kökü + luk = Yapım Eki)
Çekim Eki Nedir?
Kelimelerin çekimlenerek değişik yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklere çekim eki denir.Çekim ekleri kelimenin anlamını değiştirmez.Eklendiği kelimeye yeni bir anlam kazandırmaz.
Çekim ekleri sözcükleri diğer sözcüklerle bağ kurmasını, cümlede görev almasını, hâlini, sayısını, zamanını, kişisini belirtir.Kısaca çekim ekleri kelimelerin cümle kuruluşunu gerçekleştirmesini sağlar.
Örnekler;
- Martı - lar (Martı = İsim Kökü + lar = Çekim Eki)
- Git - ti (Gitti = Fiil Kökü + ti = Çekim Eki)
- Ev - de (Ev = İsim Kökü + de = Çekim Eki)
- Ben - im (Ben = İsim Kökü + im = Çekim Eki)
- Tahta - lar (Tahta = İsim Kökü + lar = Çekim Eki)
