Açıklama:
FİİLİMSİLER
★ Eylemlerden türetilirler.
★ Olumsuzluk eki (-me / -ma) alabilirler.
★ Fiillerin aldığı “fiil çekim eklerini” yani şahıs ekleri, haber ve dilek kiplerini alamazlar.
★ Cümlede ad soylu sözcük (ad, sıfat, zarf) gibi görev yaparlar.
-> Fiilimsiler; isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil olmak üzere üçe ayrılır:
1. İsim-Fiil (Mastar)
Fiillere getirilen “-ma / -me, -mak / -mek, -ış / -iş / -uş / -üş” ekleriyle yapılır. Bu ekleri, aklımızda daha kolay kalması için “-ma, -ış, -mak” şeklinde kodlayabiliriz.
2. Sıfat-Fiil (Ortaç)
Fiillere getirilen “-an (-en), -ası (-esi), -maz (-mez), -ar (-er / -ır / -ir / -r), -dık (-dik / -duk /-dük), -acak (-ecek), -mış (-miş / -muş / -müş)” ekleriyle yapılır. Bu ekleri, aklımızda daha kolay kalması için “-an,-ası,-mez,-ar,-dik,-ecek,-miş“ şeklinde kodlayabiliriz.
3. Zarf-Fiil (Bağ-Fiil, Ulaç)
Fiillere getirilen “-ken, -alı (-eli), -madan (-meden), -ince (-ınca / -unca / -ünce), -ip (-ıp / -up / -üp), -arak (-erek), -dıkça (-dikçe / -dukça / -dükçe / -tıkça /-tikçe / tukça / -tükçe), -e… -e (-a… -a), -r… -maz (-r… -mez), -casına (-cesine), -meksizin (-maksızın), -dığında (-diğinde / -duğunda / -düğünde / -tığında / -tiğinde / -tuğunda / -tüğünde)” ekleriyle oluşturulan sözcüklerdir.
soruya gelelim:
l. Yoldaki tümsekten geçerken ayağımı burktum. ➔zarf fiil
ll. Yazarımız bu romanına başlayalı 22 yıl olmuş.➔başlayalı➔zarf fiil
lll. Bilinen yollardan farklı alternatifler denerim daima.➔Yollardan➔sıfat fiil
l\/. Karşımda bilmiş bir edayla oturdu tüm gün.➔bilmiş➔isim fiil
\/. Yemeklerin halıya dökülmesi hepimizin sinirlerini bozdu.➔dökülmesi➔sifat fiil
l\/. cümle dışta kalır
iyi derslerr en iyi seçersen sevinirimm
