ѕєℓαм
İşi,hareketi ve oluşu bildiren sözcüklerdir.
•Koş-,otur-,bil-,dinle-,kaç- sözcükleri fiildir.
Fiiller olumlu veya olumsuz,durumda zaman anlamı taşıyabilen, dilek ve tasarı bildirebilen,kişi kavramı alabilen sözcüklerdir.
•Okudum,yazıyor,başlamış,gitmelisin,bulsak
•Görmesin,kandırmamalısın
Bu fiiller çekimlidir.Okudum,yazıyor ve başlamış zaman anlamı taşır.Diğerleri ise dilek ve tasarı bildirir.Hepsi de kişi anlamı bildirir.
1-(İş) Kılış Fiilleri
Eylemin yani fiilin bildirdiği işten,başka bir varlığın etkilendiğini bildiren fiillerdir.
•Ahmet kalemini kırdı.
Bu örnekte Ahmet'in yaptığı işten kalem etkilenmektedir.
____________
[tex]\color{red}\texttt{Sıcak Bölge }[/tex]
Kılış Fiilleri nesne alabilen fiillerdir.
Çocuk arkadaşını çağırdı.(Kimi çağırdı)
_____________
•Ahmet kardeşini üzdü.
Bu cümlede Ahmet'in yaptığı işten kardeşi etkilenmektedir.
“Kırdı,silmiş,yıktı,bağlamış,atıyor,dizdi” iş fiilidir.
______________
[tex]\color{red}\texttt{Sıcak Bölge }[/tex]
Bir fiilin başına onu getirdiğimiz de anlamlı oluyor ise o fiil iş fiilidir.
_______________
İş Kılış Fiili Hakkında Ek Bilgi:
- Fiile neyi diye veya kimi diye sorduğumuzda cevap alabiliyorsak o bir iş fiilidir.
2-Durum Fiilleri
Bir eylemin içinde olduğunu belirten fiillere durum fiili denir.Durum fiilinde fiilden etkilenen hiçbir şey yoktur.Durum fiili nesne üzerinde gerçekleşen bildirmez.
Örnekler:
•Gece boyu ağlayan çocuk içeride uyuyor.
•Yaşlı adam,çardağın altında oturuyor.
Bu fiillerde öznenin durumu belirtilir.Uyuyor fiili çocuğun içinde olduğu durumu anlatır.Oturuyor da adamın içinde olduğu durumu anlatır.
Bu fiillerden etkilenen yoktur.
Kalkmış,yatıyor, duruyor ağlıyor fiilleri durum fiilidir.
Ek Olarak Kafa Karıştıran Soru:
Uyumak oluş fiili mi durum fiili mi?
- Cevap:Uyumak durum fiilidir.Bazıları hemen uyumayız biraz yatarız diyebilir ve haklıdır fakat bu konuda değil.Uyumak içinde olduğumuz durumu belirttiği için durum fiilidir.
3-Oluş Fiilleri
Öznenin yapısındaki değişikliği belirten fiillerdir.Oluş fiilleri kendiliğinden olma anlamı taşır.
•Yaşadığı olaylardan dolayı saçı ağarmış.
Bu cümlede fiil(ağarmak)öznenin yapısındaki değişikliği belirtir.
“Kızardı,yeşerdi,şişmanladi, büyüyor,olgunlaşmak bir oluş fiilidir.
Ek Örnekler:
- Sonbahar gelince yapraklar sararmış.
Sararmak oluş fiilidir.
Uzamak oluş fiilidir.
Morarmak oluş fiilidir.
- Bazı yerlerde ek olarak örnek veya bilgi verdim.Bunlar sizin verdiğiniz yazıda yoktur.Ek olarak verilmiştir.Hayırlı Bayramlar...
