Cevap :
potasyum permanganat yükseltgen hidrojen peroksit indirgendir.
Elementlerin bileşik oluşturabilme kabiliyetlerine aktiflik denir.
• Kimyasal reaksiyonlarda, elektron veren element yükseltgenirken, elektron alan element indirgenir. Elektron veren (yükseltgenen) elemente indirgen, elektron alan (indirgenen) lemente yükseltgen denir.
• Reaktifler arasında elektron alış verişi olan reaksiyonlar redoks reaksiyonudur.
METALLERİN AKTİFLİK (YÜKSELTGENME) EĞİLİMLERİ
I. Li K Ba Sr Ca Na
II. Mg Al Mn Zn Cr Cd Fe
III. Co Ni Sn Pb H
IV. Cu Hg Ag Pt Au
ANYONLARIN İNDİRGENME EĞİLİMLERİ
S(–2) Br(–) Cl(–) I(–) O(–2) OH(–) CO3(–2) NO3(– )SO4(–2) F(–)
Alıntıdır.. 2 Mart 2009, 21:48 Cevap: İndirgenme-yükseltgenme tepkimelerinde yükseltgen ve indirgeni nasıl belirleriz? #3 (link) Keten Prenses MsXLabs Üyesi Yükseltme - İndirgenme ( Redoks ) Tepkileri
Elektron alış-verişinin olduğu tepkimelere yükseltgenme-indirgenme yada redoks tepkimeleri denir.
Yükseltgenme Bir maddenin elektron vermesi olayıdır.
Zn0 --> Zn+2 + 2e- burada Zn0 dan Zn+2 ye 2 e- vererek yükseltgenmiştir.
İndirgenme Bir maddenin elektron alması olayıdır.
Cu+2 + 2e- --> Cu0 Cu0 bu olayda Cu+2' den 2e- alarak Cu0 a indirgenmiştir.
*Bu iki tepkimenin tek başına olması imkansızdır. Redoks tepkimelerinde mutlaka en az bir indirgenen ve birde yükseltgenen madde olmalıdır.
5Fe+2 + MnO4-1 + 8H+ --> 5Fe+3 + Mn+2 + 4H2O
yükseltgenme indirgenme yükseltgenme indirgenme
Yukarıdaki tepkime incelendiği zaman Fe+2 iyonu Fe+3 iyonuna yükseltgenirken Mn+5 iyonu da 3 elektron alarak Mn+2 iyonuna indirgenmiştir. Burada Fe+2 iyonu indirgendir; Çünkü Mn+5 iyonunu Mn+2 iyonuna indirgemiştir. MnO4- iyonu ise yükseltgendir; Çünkü Fe+2 iyonunu Fe+3 iyonuna yükseltgemiştir.
*Yukarıdaki ifadeye göre yükseltgenen madde inidirgen, indirgenen madde yükseltgen özellik gösterir diyebiliriz.
* Elektron veren madde yükseltgenir.(indirgendir)
* Elektron alan madde indirgenir.(yükseltgendir)
* En iyi elektron veren metaller en aktiftir.
Pil Redoks tepkimelerinin elektrik enerjisi üretebilecek şekilde düzenlenmesiyle yapılmış sistemlere elektrokimyasal pil denir. Elektronun akış yönü
Zn Cu
Anot Katot
(elektrot) (elektrot)
1 M Zn+2 1 M Cu+2
Tuz köprüsü
Elektrot Yükseltgenme ve inidirgenme olaylarının olduğu kısımlardır.
Elektrolit Elektrik akımını ileten iyonik çözeltilerdir. Yukarıdaki pilde Zn+2 ve Cu+2 çözeltileri birer elektrolittirler.
Yukarıdaki pilin çalışabilmesi için anottan katota sürekli bir elektron akışının sağlanması gerekir. Burada Zn(k) çubuğun çözünerek Zn --> Zn+2 + 2e- Zn elektron verecek ve zamanla Zn çubuğun kütlesi azalacak, 2. Kaptaki Cu+2 iyonları da bu elektronları alarak Cu+2 + 2 e- --> Cu tepkimesine göre Cu çubuğun üzerinde toplanacak ve katotun kütlesi zamanla artacaktır.
Zn0 --> Zn+2 + 2e- Anot yarı tepkimesi (yükseltgenme) E0= 0,76 volt
Cu+2 + 2e- --> Cu0 Katot yarı tepkimesi (indirgenme)E0= 0,34volt ----------------------------------------------------
Zn + Cu+2 ---> Cu + Zn+2 (pil tepkimesi) Epil =1,10volt
Tuz köprüsü Zn nun bulunduğu kapta zamanla pozitif yük fazlalığı ve Cu ın bulunduğu kapta da negatif yük fazlalığı olacaktır. Bu yükleri iyon akışıyla dengeleyebilmek için kurulan içi genellikle iyonik tuzların çözeltisiyle dolu olan bir sistemdir.
Pil gerilimi Elektron alıp verme eğiliminin ölçüsüne pil gerilimi denir.
Epil = Eanot + Ekatot
İki yarı pil tepkimesinin yükseltgenme potansiyelleri verildiği zaman potansiyeli büyük olan her zaman anot, küçük olan ise katot olacak şekilde tepkimeler düzenlenerek (küçük olan ters çevrilerek) pil tepkimesi ve potansiyeli hesaplanabilir.
* Bir tepkime ters çevrildiğinde E0 işaret değiştirir.
* Bir tepkime bir sayıyla çarpıldığında E0 bu sayıyla çarpılmaz, çünkü E0 pilin büyüklüğüne değil ortamdaki maddelerin derişimine bağlıdır.
Örnek Zn --> Zn+2 + 2e- E0 = 0,76 volt
Ag --> Ag+ + e- E0 = -0,80 volt
pil tepkimesi ve pilin potansiyeli ne olur ?
Çözüm Yükseltgenme gerilimlerine bakıldığı zaman Zn>Ag olduğu görülür. O zaman Zn anot (yükseltgenecek), Ag ise katot(indirgenecek). Zn tepkimesi aynen alınırsa yükseltgenme olur, Ag tepkimesi ters çevrilirse indirgenme olur. Redoks tepkimelerinde alınan elektron sayısı verilen elektron sayısına eşit olmalıdır. Bu yüzden Ag nin olduğu tepkime 2 ile çarpılmalı fakat E0 bu sayıyla çarpılmamalıdır.