Cevap :
[tex]ᏊMerhabaᏊ[/tex]
Fiilimsi nedir?
➡️Fiilimsi ya da eylemsi, fiillerden türemelerine karşın fiilin bütün özelliklerini göstermeyen; cümle içerisinde isim soylu sözcükler gibi kullanılan fiil soylu kelimelerdir. Türkçede fiilimsiler, fiillere yapım ekleri ekleyerek oluşturulur.
Fiilimsilerin Genel Özellikleri:
➡️Ek alsalar da fiil özelliklerini kaybetmezler.
- Kök: Açmak
- Kapıyı açtı. / Açtı - Fiil
- Açılan kapı tekrar kapandı. / Açılan - Fiilimsi
➡️Bir kelime ismi niteliyorsa sıfat, fiilimsiyi niteliyorsa zarf görevindedir.
Örnek:
- Hızlı tren ulaşıma açıldı. / Hızlı kelimesi treni nitelediği için sıfattır.
- Hızlı gelen tren birden durdu. / Bu cümlede ''gelen'' fiilimsidir. Hızlı kelimesi fiilimsiyi nitelediği için zarftır.
➡️Fiilimsiler olumsuzluk eki alabilir.
Örnek:
- Okula ''gelmemesi'' hepimizi üzdü.
- Söylediklerimi ''anlamaması'' benim suçum değil.
➡️Fiilimsiler cümleleri birleştirmek için kullanılabilir.
Örnek:
- Kapıyı ''çarptığı'' gibi çıktı.
- Kitaplarımızı ''açıp'' derse başladık.
Fiilimsi Çeşitleri
İsim - Fiil:
➡️Eylemlere gelen -ış - ma - mak gibi eklerle isim haline dönüşen fiilimsilere isim-fiil denir. Mastar adıyla da bilinir.
Örnek:
- ''Başlamak'' bitirmenin yarısıdır.
- Doğup büyüdüğüm şehirden ''ayrılmak'' beni çok üzdü.
- Bu mevsimde yağmurun yağışı beni hüzünlendirir.
- Atatürk ile ''tanışmayı'' ve ''konuşmayı'' çok isterdim.
- Bu kış kar topu ''oynamaya'' doyamadım.
Not:
- İsim fiillere getirilen -me - ma ekleri aynı zamanda olumsuzluk ekidir. Bu nedenle olumsuz eki almış fiillerle karıştırılmaması gerekir.
Örnek:
- Ben sana bu eski şeyleri toplama dememiş miydim? (Bu cümlede ''toplama'' olumsuz eki almıştır ve fiildir.)
- Yere düşen yaprakları toplama işi hepimizi yordu. (Bu cümlede ''toplama'' isim-fiil olarak kullanılmıştır.)
Not:
- Bazı kelimelerde -me - ma eki kalıplaşmıştır ve isim olmuştur.
Örnek:
- Annemin yaptığı dolma başkalarının yaptığına hiç benzemez. / Dolma: İsim
- En sevdiğim dondurma çilekli olan. / Dondurma: İsim
- Kayıt dondurma işlemi için iki saat bekledik. / Dondurma: İsim-Fiil
Sıfat - Fiil:
➡️Nesne ve özneleri nitelendirdikleri için sıfat görevi görürler. Aynı zamanda yan cümleleri kurmak için kullanıldığından sıfat- fiil adını almıştır. Ortaç adıyla da bilinir.
Örnek:
- Kırpışan gözleri sonunda uykuya teslim oldu. (Kırpışmak fiili -an eki alarak sıfat -fiil olmuştur.)
- Mahallede aramadık yer sormadık kimse kalmadı. (Bir cümlede birden fazla sıfat - fiil yer alabilir. Aramak ve Sormak fiillerine -ık eki getirilmiştir. Cümle içerisindeki her iki kelime de sıfat-fiil görevindedir.)
- Utançtan kızarmış yanaklarını elleriyle saklamaya çalıştı. (Sıfat-fiil olarak kullanılan 'kızarmış' yanakları nitelendirmiştir.)
Not:
Bazı kelimeler zaman içerisinde fiilimsi özelliğini kaybetmiştir. Bu isimler sadece isim olarak kullanılır.
- Örneğin ''Yakacak Odun'' demek yerine sadece ''Yakacak'' denir
Zarf Fiil:
➡️Zarf-fiillere Ulaç ve Bağ- Fiil de denir. Birden fazla cümleyi birbirine bağlamak için kullanılır. Aynı zamanda eylemi nitelediği için zarf-fiil adıyla tanımlanır.
Örnek:
- Daha İstanbul'a ''varmadan'' şikayet etmeye başladı.
- Kavga ''ederek'' hiçbir meselenin halledilmeyeceğini bilmiyor musun?
- Bazı insanlar ''susarak'' anlaşır.
- Dışarı ''çıkar çıkmaz'' üşümeye başladım.
~Sende mi en dibe daldın?
#Alsiva
»Öncellikle Fiilimsiler 3'e ayrılır:
- ✧İsim Fiil
- ✧Sıfat Fiil
- ✧Zar fiil
↠Bilgi: Fiilimsiler ile fiil arasındaki fark ise fiilimsiler haraket yada durum bildirenden kasıt daha tam olarak fiil olmayan türdür.
➙İsim Fiil: İsim fiil eki almalarına rağmen kalıplaşmış ve bir varlığa ad olarak kullanılan kelimeler bulunmaktadır.
örneğin, dolma//çakmak gibi bir çok kelime vardır bunlar artık ek olmaktan çıkmış kelime kökü olan cümlelerdir.
İsim fiildeki anahtar "mayismak"dir yani anahtar kelimeler.
"ma","ıs","Mak" kelimelerdir.
↬örnekler:
↳Okula gitmemek için hasta numarası yapıyormuş.
↳Dünkü randevusuna gelmemesine çok canı sıkılmış.
↳Kol kola girip denizin kıyısında yürümeye başladık.
↳Herkesi sevmek zorunda değilim.
↳İnanmak başarmanın yarısı mıdır sence?
➙Sıfat fiil : Bir köke ek gelen ama daha çok bir cismin yada durumun belirten fiil olmaktan çok filimsi olan sözcüklerdir.
➣Sıfat fiil Bilgisi: Anahtar kelime "anası mezar dikicekmis" "an, ası, mez, ar, dik, ecek, miş" diye ayrılır ki bunlar sıfatfiil ekleridir.
➨örnekler:
⇢Duyulan sesler işlerin hiç de iyi olmadığını gösteriyordu
⇢Sınava çalışmış öğrenciler kendilerini belli ediyordu.
⇝Yazdığım roman okuyucu tarafından beğenilmişti
İşe yarar bir telefon bulamadık.
➟Zarf fiil: Bir sözcüğün kökü miktarını halini belirten cümle türleridir.
➽püf nokta:
❦Kodlama- 1: Kenyalı Asiye ince ipi araklamadan gittiğinde oldukça
❀ Kodlama- 2: Ali madan Dağında yaramazken ince ip atarak incelmeksizin dikçe durdu.
↬ornekler:
➳Okullar bitince tatile gelecekler.
➳Ben mezun olurken sınav sistemi değişti.
➳Döner dönmez hemen duşa girdir
➳ancak yemekte bir karara varıp, arkadaşına dikkatli dikkatli bakarak konuştu
Not:Cevapta alıntıya dair hiç bir şey yoktur...!
#ᴍᎥʀɑч #EskiOpti-Mood
"Gizli gizli izlediler hep önüme baktım ..;)"