kaynak
****
Kuşkuculuğun Önemi Üzerine (Bertrand Russel-Sorgulayan Denemeler)
"Okuyucularıma, üzerinde hoşgörü ile düşünmeleri için, belki de son derece paradoksal ve yıkıcı görünebilecek
bir doktrin sunmak istiyorum. Söz konusu doktrin qudur: Doğru olduğuna dair herhangi bir kanıt bulunmayan bir öner-
meye inanmak sakıncalıdır. Böyle bir görüşün genel kabul görmesi durumunda bütün sosyal yaşamımızın ve politik
sistemimizin tümüyle değişeceğini kabul etmeliyim; qu anda ikisinin de kusursuz olmasının bunu güçleştireceğini de
kabul ediyorum.
Öyküye göre gençliğinde bir akşam yürüyüşü sırasında, felsefe hocasını (ilkelerini ondan almıştı) kafası bir çukura
sıkışmış ve kendini kurtaramayacak bir durumda görür. Bir süre onu seyrettikten sonra, yaşlı adamı dışarı çekmenin bir
yaranı olacağını düşünmek için yeterli neden olmadığına karar verip yoluna devam eder. Onun kadar kuşkucu olmayan
çevredeki insanlar hocayı kurtarırlar ve Pyhrron'u acımasızlıkla suçlarlar. Ancak hocası, kendi öğretisine sadık kala-
rak, onu tutarlılığından dolayı kutlar. Ben bu ölçüde abartılı bir kuşkuculuk önermiyorum. Teoride olmasa da pratikte,
sağduyudan kaynaklanan gündelik inançları kabul edebilirim. Bilim alanında tam kabul görmüş bir sonucu, kesin doğru
olarak değil ama rasyonel bir eylem için yeterince olası bir temel olarak kabule hazırım.
Benim savunduğum kuşkuculuk şundan ibarettir: (1) Uzmanlar bir görüşte hemfikir ise, bunun tersinin doğru ol-
duğundan emin olunamaz. (2) Uzmanların hemfikir olmadığı bir görüş uzman olmayanlarca kesin doğru olarak kabul
edilemez. (3) Bütün uzmanlar, doğru olması için yeterli neden bulunmadığını kabul ediyorlarsa, sıradan bir kimsenin
karar vermekte çekingen davranması akıllıca olur.
insanların uğrunda savaşmayı ve zulmetmeyi göze aldıkları fikirler bu kuşkuculuğun reddettiği yukarıdaki üç grup-
tan biri içinde yer alır. Herhangi bir görüş rasyonel nedenlere dayanmaktaysa, insanlar bu nedenleri ortaya koyar ve
etkilerini beklerler. Böyle durumlarda bunları ateşli bir şekilde savunmazlar; sükünetle benimserler ve nedenleri so-
ğukkanlılıkla açıklarlar. Ateşli bir şekilde savunulan görüşler asla iyi bir temele dayanmayan görüşlerdir; gerçekten de
şiddetli duygusallık, görüş sahibinin rasyonel kanıtlardan yoksun olduğunun bir göstergesidir."
Aşağıdaki soruları, metinden yola çıkarak cevaplayınız.
1. Metinde hangi felsefi kavramlardan söz edilmiştir? Yazınız.
*******
*******