Cevap :
Elektron alış-verişinin olduğu tepkimelere yükseltgenme-indirgenme yada redoks tepkimeleri denir.
Yükseltgenme Bir maddenin elektron vermesi olayıdır.
Zn0 --> Zn+2 + 2e- burada Zn0 dan Zn+2 ye 2 e- vererek yükseltgenmiştir.
indirgenme bir maddenin elektron alması olayıdır.
Cu+2 + 2e- --> Cu0 Cu0 bu olayda Cu+2' den 2e- alarak Cu0 a indirgenmiştir.
*Bu iki tepkimenin tek başına olması imkansızdır. Redoks tepkimelerinde mutlaka en az bir indirgenen ve birde yükseltgenen madde olmalıdır.
5Fe+2 + MnO4-1 + 8H+ --> 5Fe+3 + Mn+2 + 4H2O
yükseltgenme indirgenme yükseltgenme indirgenme
Yukarıdaki tepkime incelendigi zaman Fe+2 iyonu Fe+3 iyonuna yükseltgenirken Mn+5 iyonu da 3 elektron alarak Mn+2 iyonuna indirgenmiştir. Burada Fe+2 iyonu indirgendir; Çünkü Mn+5 iyonunu Mn+2 iyonuna indirgemiştir. MnO4- iyonu ise yükseltgendir; Çünkü Fe+2 iyonunu Fe+3 iyonuna yükseltgemiştir.
*Yukarıdaki ifadeye göre yükseltgenen madde inidirgen, indirgenen madde yükseltgen özellik gösterir diyebiliriz.
* Elektron veren madde yükseltgenir.(indirgendir)
* Elektron alan madde indirgenir.(yükseltgendir)
* En iyi elektron veren metaller en aktiftir.
Pil Redoks tepkimelerinin elektrik enerjisi üretebilecek şekilde düzenlenmesiyle yapılmış sistemlere elektrokimyasal pil denir. Elektronun akış yönü
1. Yanma Tepkimeleri
2. Analiz (Ayrıştırma) Tepkimeleri
3. Sentez (Birleşme) Tepkimeleri
4. Asit – Baz Tepkimeleri
5. Yerdeğiştirme Tepkimeleri
6. Çözünme ve Çökelme Tepkimeleri
7. Redoks (Yükseltgenme-İndirgenme) Tepkimeleri
8. Polimerleşme ve Hidroliz Tepkimeleri
YANMA TEPKİMELERİ (O2 ile reaksiyonlar)
Bir maddenin oksijen ile reaksiyona girmesi yanma olarak adlandırılır. Yanma reaksiyonları genellikle ısıveren yani ekzotermik olarak gerçekleşir. Yanma olayının gerçekleşmesi için üç unsur gerekir. Bunlar yanıcı madde ve yakıcı madde (O2) ve tutuşma sıcaklığıdır.
Örneğin; Kağıt yanıcı bir maddedir. Yanması için oksijen gerekir ama tutuşma sıcaklığı sağlanmadan tepkime başlamayacaktır.
Yanma reaksiyonunu durdurmak için bunlardan birini ortadan kaldırmak gerekir. Bir yangın söndürücü yangının hava ile bağlantısını keser. Yani oksijenle temas etmeyen yanıcı madde sönecektir. Bunun için söndürücü maddenin bazı özellikleri olmalıdır. Yangın söndürücü madde yanmamalı, havadan ağır olmalı ve zehirli olmamalıdır.
Yanma olayları ikiye ayrılır.
*Yavaş Yanma: Paslanma: Demirin paslanması ya da bazı metallerin oksitlenmeleri buna örnektir. Çok yavaş ve alevsiz gerçekleşir. Bu nedenle yavaş yanma olarak adlandırılırlar. Açığa çıkan ısı fark edilemeyecek kadar küçüktür.
*Hızlı Yanma: Normal Yanma: Alevli yanma reaksiyonlarıdır. Günlük yaşantımızda yanma dediğimizde aklımıza gelen tüm olaylar bu sınıftandır.
Örnekler:
C + O2 → CO2 S + O2 → SO2
H2 + ½ O2 → H2O Fe + ½O2→ FeO
NOT: Organik maddeler yanıcı maddelerdir ve yandıklarında karbondioksit (CO2) ve su (H2O) oluştururlar. Solunum bu olaya en güzel örnektir.
ANALİZ - SENTEZ TEPKİMELERİ:
Bir maddenin kendisinden küçük parçalara ayrıştırılmasına analiz, küçük taneciklerin birleşerek büyük
tanecikler oluşturması olayına sentez denir. Bu iki olay birbirinin tersidir.
