Yasemiin
Cevaplandı

yürün beyler cenge harbi çalınır

eyi kötü bu meydanda bilinir

kılıç değer adam iki bölünür 

nusret bizim beyler neci paşa ne

bu dizede hangi nazım türü ağırlık basmaktadır? 

 

Cevap :

Metin İncelemesi:

Biçim Yönünden:

Biçimi : Nazım.

Nazım biçimi : Koşma.

Nazım birimi : Kıta.

ölçüsü : 6 + 5 = 11'li ve 4 + 4+ 3 = 11'li hece.

Türü: Koçaklama.

Konusu: Savaşta yiğitlerin nasıl inançla ve kor­kusuzca vuruşacağı anlatılıyor.

Temi: Yiğitlik.

Kafiye şeması: abab/cccb/dddb/eeeb.

Kafiyeli olan, "ed-elim/kes-elim" sözcüklerindeki "-elim" ekleri rediftir. Geriye kalan fiil köklerin­de kafiye yoktur. "Çal-ınır/bil-inir/böl-ünür" sözcük-lerindeki   "-ınır/-inir/-ünür"  ekleri  rediftir.  Geriye kalan bölümlerde ortak kafiye sesi "L" olup yarım kafiyedir.

 

Dil Özellikleri :

a) Dil sade, anlatım yalındır.

b)Halk diline yerleşmiş yabancı kökenli söz­cüklere yer verilmiştir: Cenk, harbi, gürz, mızrak, Nusret, heng, nişane, fırsat.

c) Bazı sözcükler konuşma dilindeki özellikleriy­le kullanılmıştır: Yürün (yürün), vermen (vermeyin), durman (durmayın), edek (edelim), el'ayağı (eli aya­ğı). Sözcüklerin bu biçimde kullanılmasının bir nedeni de hece ölçüsüne uygunluğu sağlamak içindir.

d)Kimi sözcükler yöresel deyiş özelliklerini ta­şımaktadır: Edek (edelim), eyi (iyi), bunda (burada).

 

Deyimler-Söz Grupları:

Tarih yazmak: Unutulmayacak bir savaş yap­mak; iz bırakmak.

Harbi çalmak: Savaş davulu çalmak,  savaşın başlayacağını davul çalarak haber vermek.

Aslı har­be: Bir tür kısa mızrak, süngü. Bu anlamında, savaş­ta düşmana mızrak (süngü) ile saldırılır demek de oluyor.

Haykıra haykıra kelle kesmek: Savaş naralarıyla düşmanların başlarını kesmek.

El’ayağı şaşmak: Eli ayağına dolaşmak, savaş alanından korkuyla kaçmak.

Beyler neci, paşa ne: Beyler, paşalar da kim­miş, neymiş, bize ne karışır?

 

Söz Sanatları :

İlk dörtlükte, "yürün aslanlarım" sözünde, yiğit­ler aslana benzetilerek istiare sanatı yapılıyor. Ben­zetilen (yiğitler) söylenmiyor. Benzetme, kendisine benzetilen aslan ile yapılıyor. Açık istiare.

 

İçerik Yönünden:

Araştırmalar:

1. Köroğlu'nun kendine güvenini ve meydan okuyu­şunu en güzel belirttiği dizeler şunlardır:

"Buna kavga derler, bey ne, paşa ne?"

"Nusret bizim, beyler neci, paşa ne?"

"Bunda belli olsun, yiğit hangimiz."

2. Şiirin üçüncü dörtlüğünde savaşın yapıldığı alan ile savaşan insanlar tasvir ediliyor.

3. Ozan, "Tarih yazın şu dağlara nişane" sözcüğüyle yiğitlerini kavgaya isteklendirmek amacını güdüyor. Sözle savaşan insanların, gösterdikleri yiğitlikleriyle tarihe geçeceğini belirtiyor. Bu nedenle tümceyi, ta­rihe geçecek nitelikte bir savaşın yapılması anlamın­da kullanıyor.

4. Bu manzumeye nazım şekli bakımından koşma, konu bakımından koçaklama adları verilebilir. "Eli ayağı " sözcüğü, hece ölçüsüne uygunluğu sağlamak için "el'ayağı" biçiminde kullanılmıştır. Sözcükteki "-İ" hecesi düşülerek hece ölçüsüne uygunluk sağlamıştır. Düşen hece, kesme işaretiyle gösterilmiştir.