Cevaplandı

can yücelin şiirlerinde; 1-yaygın olarak yer alan zihniyeti nedr 2-ahenk unsurlarının nasıl kullanır 3-kullandıgı dilin özellikleri 4-yapısı nasıl olusur 5-genel olarak kullanılan temaları neler 6-şiir gerçekliğini nasıl verir 7-hangi gelenege baglıdır 8-şairin yaşamndan,yetiştiği ortamdan izler bulunurmu

Cevap :

soru 1 - Birilerine sesleniş memleketmizin doğal güzellkleri ve tarihi.
soru2 - Ahenki düzenli vurgu ve tonlamalarına çok dikkat edildiği gibi kelimelerin birbirine çok uyumlu olduğu görülür.
soru 3 - Kullanılan dil, dilin şiirsellik işlevidir
soru 4 - Yapı dille oluşmuştur.
soru 5 - Kuralsız nazım şekilleri kullandığ gibi halk şiirlerimizin koşma, Türkü ve mani biçimleriylede yazmış ve kafiyelere önem vermiştir.
soru 6 - Şiir gerçekliliği okuyucuya etkileyici bir üslupla verilmesi.   Orhan Veli ,Varlık dergisinde yayımlanan ilk ürünlerinde, aslında “Saf Şiirciler “anlayışıyla yazar. Hatta hece vezni değil aruz vezniyle yazdığı bir iki şiir bile olur. Yani hem halk şiiri hem divan şiirine vakıftır.

Orhan Veli ,bu eski şiir anlayışını 1937 yılından itibaren bırakır ve gündelik yaşam sahnelerinin yer aldığı şiirler yazmaya başlar. Bu şiir anlayışı başta Yahya Kemal olmak üzere bir çok kurallı şiir yazan şairleri kızdırır.Bunun üzerine yazdıkları şiirin savunmasını yapacağı “Garip “adlı bir önsöz yazar ,burada “Garip şiiri”nin ilkelerini de belirtir.

-Vezinli kafiyeli şiirde hayır.
-Edebi sanatlara hayır.
-Burjuvaziye hayır.
-Eski biçimlere hayır.
-Duygusallığa hayır
-Şairaneliğe hayır.

Bunların ötesinde öyle bir cümle yazar ki bu önsöze en çok bu etkiler diğer genç şairleri:”Şiir,bütün özelliği söylenişinde olan bir söz sanatıdır.Yani tümüyle anlamdan oluşur.Anlam insanın beş duyusuna değil,kafasına seslenir.Bir gün gelecek,şiir yalnızca kafayla okunacak,edebiyat da böylece yeni bir yaşama kavuşacak.”
Orhan Veli Kanık kendisi gibi düşünen Oktay Rıfat Horozcu ve Melih Cevdet Anday’la birlikte bu ilkelerle yeni bir oluşum başlatmış olur:Garip Akımı.

Altın Dişlim

Gel benim canımın içi,gel yanıma
İpek çoraplar alayım sana
Taksilere bindireyim
Çalgılara götüreyim seni
Gel,
Gel benim altın dişlim
Sürmelim,ondüla saçlım,yosmam;
Mantar topuklum,bobsitilim,gel
O.Veli Kanık

Şiirde dönemin zihniyeti, o dönemdeki kadınların moda anlayışları verilirken,toplum tarafından eleştirilen kadın tipine Orhan Veli’nin bakışını da görmüş oluyoruz. İlginçtir ki”bobsitil” sözcüğü Attila İlhan tarafından garip anlayışına mensup kişilere taktığı bir isimdir. Orhan Veli şiirde aynı zamanda kendisini beğenmeyen ,küçük gören ,alay edenlere de bu kadın tiplemesiyle karşılık vermiştir.”ondüla saç” ifadesi şiir için garip gelmiş hep eleştirilmiştir.

soru 1 - Birilerine sesleniş memleketmizin doğal güzellkleri ve tarihi.
soru2 - Ahenki düzenli vurgu ve tonlamalarına çok dikkat edildiği gibi kelimelerin birbirine çok uyumlu olduğu görülür.
soru 3 - Kullanılan dil, dilin şiirsellik işlevidir