Cevaplandı

atom yarı çapı nedir? periyodik tabloda ne ifade eder?

Cevap :

Atom çapı (veya Atom hacmi), bir atomun çekirdeği ile en dış yörüngesindeki elektronu arasındaki uzaklıktır.[1]

Elementlerin atom çapı taşıdığı enerji katmanı (enerji seviyesi) sayısı arttıkça büyür.[1]

Elementlerin atom çapı çekirdek yükü arttığında ise küçülür.[1]

O halde Periyodik tabloda:

Bir grupta yukarıdan aşağıya inildiğinde; yörünge (periyot sayısı) artar. Yörünge sayısının artması atom çapının artması anlamına gelir.[1] Bir periyotta soldan sağa doğru ilerledikçe; elektronlar hep aynı yörüngeye birer birer yerleşirler. Bu sırada çekirdekteki proton sayısı da artar. Proton sayısının artması aynı yörüngeye uygulanan çekim kuvvetinin artmasına ve atom çapının azalmasına neden olur.

;Atomların çaplarının sabit olmadıkları kabul edildiği için, sıklıkla birbiriyle yan yana bulunan 2 eş atomun arasındaki uzaklığın ikiye bölünmesiyle bulunuyorlar. Elementlerin atom çaplarının bu şekilde tayin edilmesinde de, her iki atomun birbiriyle yaptığı bağın özelliğine göre, 2 farklı teoriden yararlanılıyor.
Birinci durumda, en dış yörüngelerinde bulunan elektronlar arasında bağ yapan atomlar, bu bağın elektronegatifliğine göre birbirlerini daha az ya da daha fazla çekebiliyorlar. Periyodik tabloda aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe elektron sayısının artması yüzünden, atomların birbirlerini çekme güçleri de artıyor ve atom çapları küçülüyor. Bu şekildeki ölçüme, “metalik ya da kovalent çap ölçümü” adı veriliyor.
İkinci durumdaysa, en dış yörüngelerindeki elektron sayıları tam olan atomlar (periyodik tablo örneğinde soygazlar), birbirlerini bu şekilde bağ yaparak çekmiyorlar ve yalnızca birbirlerine “değiyorlar”. Atomlar arasındaki çekim gücü az olduğu ve bir periyotta soldan sağa doğru gidildikçe elektron sayısı arttığı için de, soygazların atom çapları aynı periyottaki diğer tüm elementlerden daha fazla oluyor. Buna da, “van der Waals çap ölçümü” adı veriliyor.