Cevap :

Gulöztürk

SALTANATIN KALDIRILMASI

(1 KASIM 1922)

İtilaf Devletleri Lozan Barış Konferansı’na istanbul Hükümeti’ni ve Ankara Hükümeti’ni birlikte çağırdılar. Osmanlı Hükümeti’nin Lozan’a temsilci göndermek istemesi üzerine, TBMM saltanatın kaldırılmasına karar verdi.

Saltanatın Kaldırılmasındaki Amaçlar

Ulusal egemenliği gerçekleştirmek.

Cumhuriyet yönetimine geçilmesi yolunda bir adım atmak.

1 Kasım 1922′de TBMM’de saltanatın kaldırılması görüşüldü, saltanat ile hilafet birbirinden ayrıldı ve saltanat kaldırıldı. Saltanatın, İstanbul’un işgali tarihi olan 16 Mart 1920′den itibaren yok sayılmasına karar verildi.

Vahdettin, padişahlık sıfatının kalkması üzerine, 17 Kasım 1922′de İstanbul’u terk etti.

TBMM, 18 Kasım 1922′de aldığı bir kararla, Abdülmecid Efendi’yi halife olarak atadı.

Saltanatın Kaldırılmasının Sonuçları

Osmanlı Devleti resmen sona erdi.

Ulusal egemenliğin gerçekleşmesi yolunda bir adım daha atıldı.

Halifelik sembolik bir makam haline getirildi.

Cumhuriyetin ilanı yolunda önemli bir aşamaya gelindi.

Minapolat25


Saltanatın Kaldırılması veya Padişahlığın Kaldırılması, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 1 Kasım 1922'de kabul ettiği "Osmanlı İmparatorluğunun münkariz olduğuna dair" 308 numaralı kararname ile gerçekleşmiştir. Kararname, ilga hükmünü geriye yürüterek "İstanbul'daki şekl-i hükümetin 16 Mart 1336 [1920]'de tarihe intikal ettiğini" bildirmiştir. [1]Aynı gün alınan bir başka Meclis kararıyla 1 ve 2 Kasım günleri milli bayram ilan edilmiştir.

Kararnamenin ilanından sonra sadrazam Tevfik Paşa başkanlığında 4 Kasım günü son toplantısını yapan Osmanlı hükümeti istifasını padişaha sunmuştur. 5 Kasım'da Ankara hükümetinin İstanbul'daki temsilcisi Refet Paşa (Bele) tüm bakanlık müsteşarlarını Divanyolu'ndaki Şark Mahfili'nde toplayarak her türlü faaliyete son vermelerini tebliğ etmiştir. 7 Kasım'daBabıali'deki başbakanlık dairesi resmen boşaltılmış ve Osmanlı Devleti'nin resmi gazetesi olan Takvim-i Vekayi'nin yayınına son verilmiştir.

Şeklen "halife" ünvanını koruyan VI. Mehmet Vahidettin 10 Kasım'da son Cuma selamlığına katılmış, ancak yaşamına ve özgürlüğüne yönelik tehditleri gerekçe göstererek 17 Kasım sabahı Boğaziçi'nde demirli bulunan İngiliz zırhlısı Malaya'ya sığınmıştır. Bunun üzerine 19 Kasım'da TBMM, veliaht Abdülmecit Efendi'yi halife ilan etmiştir. 3 Mart 1924'te çıkarılan bir kanunla halifelik de lağvedilmiş ve tüm Osmanlı hanedanı mensupları yurt dışına çıkarılmıştır.