Cevap :
Yusuf Has HacipKarahanlı Devleti döneminde yaşayan Yusuf Has Hacip, Balasagun şehrinde 1017 yılında doğdu. Ailesinin, dönemin ileri gelenlerinden olduğu tahmin edilmektedir. İlk eğitimini Balasagun’da aldı. ‘Has Hacib’ unvanını almadan önce ‘Balasagunlu Yusuf’ olarak tanınıyordu.
Yusuf Has Hacib (Yusuf Has Hacib Kimdir?
Onu bütün dünyaya tanıtan ünlü eseri Kutatgu Bilig’i 50 yaşlarında yazdı. 18 ayda tamamlanan bu eseriyle adeta ölümsüzleşti.
Yazdığı bu ölümsüz eseriyle 1070 yılında Kaşgar’a gelerek Karahanlı hükümdarı Uluğ Kara Buğra Han’a kitabını takdim etti. Kendisi de edebiyat ve sanat meraklısı olan Uluğ Kara Buğra Han, sarayda kitabı okuttuktan sonra Balasagunlu Yusuf’a ‘Uluğ Has Hacib’ unvanını verdi. Karahanlı Devleti’nin baş vezir yardımcılığı ile taltif edilen Balasagunlu Yusuf, baş vezir yardımcılığı sırasında Yusuf Has Hacib olarak ün yaptı.
Devrinin seçkin bir bilgin ve yazarı olan Yusuf Has Hacib, İslamî Türk Edebiyatının eseri günümüze ulaşan ilk Türk yazarıdır.
Yusuf Has Hacib 1077 yılında vefat etmiştir. Kabri, Çin işgali altındaki Doğu Türkistan’ın en önemli şehirlerinden birisi olan Kaşgar’da bulunmaktadır.
Kaşgarlı Mahmut / Fuzuli Bayat
Kâşgarlı Mahmut, ünlü eserinin girişinde der ki: “Tanrı devlet güneşini Türklerin burcunda yarattı. Feleği onların mülküne uyarlayıp döndürür. Onları Türk diye adlandırdı, cihan mülkünün sahibi yaptı.”
O, Divanü Lugati’t-Türk’ü Türk’ü Türk’e sevdirmek, Türk’ü Arap’a, Acem’e ve Arap dili medeniyetlerine tanıtmak amacıyla yazmıştır. Eserinde yalnız söz hazinemizi vermekle kalmamış, zengin Türk sözlü medeniyetini tanıtıp öğretmek istemiş. Dilimiz, kültürümüz, kimliğimiz hakkında son derece kıymetli bilgilerle dolu olan eseri, ansiklopedik bir sözlüktür ve Türkolojinin başyapıtı durumundadır. Sekiz bölümden oluşmaktadır; Türk dili ve lehçeleri, lehçelerin sınıflandırılması, Türkçenin ses ve biçim özellikleri, yazı kültürü, Türkçenin grafik sistemi, Türk folkloru, Türk boyları, Türk coğrafyası vs. hakkında bilgiler içermektedir ve zengin edebî metinlerle süslenmiştir.
UNESCO, bu ünlü Türk Bilgin ve Ansiklopedisti’nin doğumunun 1000’inci yılı olan 2008’i Kâşgarlı Mahmut Yılı ilân etti. Bu münasebetle, Türk kültürü, Türk dili ve Türk mitolojisi hakkındaki son derece kıymetli çalışmalarıyla ilim âleminde müstesnâ bir mevki işgal eden Prof. Dr. Fuzuli Bayat’ın bir kadirşinaslık nümûnesi olarak kaleme aldığı bu çalışmayı Türk okuyucusuna sunmaktan gurur duyarız. en iyi cevap seçersen sevinirim
