Cevap :
Atmosferde Doğal Elektriklenme; Şimşek ve Yıldırım
Çevremizde gözlemleyebildiğimiz en büyük elektrik olayı, şimşek ve yıldırımdır. Bulutları oluşturan su tanecikleri ve havadaki toz parçacıkları, rüzgâr nedeniyle sürtünme sonucu elektriklenir. Bulutların bir bölümü (–)
yükle yüklenirken, bir bölümü (+) yükle yüklenir. Yüklü bulutlar birbirine yaklaştığında bir buluttan diğerine yük akışı olur. Bu olaya şimşek denir. Bazen aynı bulutun alt ve üst kısımları zıt yükle yüklendiği için şimşek aynı bulut içinde de oluşabilir. Elektrikle yüklü bir bulut, yere yeterince yakınsa, bulut üzerindeki yükler etki ile yeryüzünü elektrikler. Bunun sonucunda yerle bulut arasında yük boşalması olur. Bu olaya
yıldırım denir. Şimşek ve yıldırım sonrasında şiddetli bir patlama duyulur. Buna gök gürültüsü denir. Bunun nedeni, elektrik boşalması sırasında havanın anîden aşırı derece ısınıp genleşmesidir. Işık, sesten çok daha hızlı olduğu için, önce ışık görülür daha sonra gürültü duyulur.
1) Elektriklenmenin cisimler üzerindeki yük dengesizliği ile meydana geldiğini ve temas ya da etki ile olmak üzere iki çeşit elektriklenme oluşabilir. Cisimlerin elektriklenmelerinin bazı sonuçları ile günlük yaşamımızda sıkça karşılaşırız.
Elektrik yüklerinin bir cismi terk etmesi elektrik boşalması olarak bilinir. Örneğin elektrik yükü ile yüklenmiş bir balonun önce cama ya da duvara yapıştığını daha sonra ise elektrik yüklerinin boşalmasıyla yapıştığı yüzeyden ayrıldığını görebilirsiniz. Bu gibi durumlarda elektrik boşalması çok yavaş gerçekleşir. Elektrik boşalmasının daha hızlı olduğu durumlarda, örneğin metal bir kapı tokmağına dokunduğunuzda ya da kazağınızı çıkarırken çıtırtıya benzer sesler duyabilirsiniz. Şimşek de hızlı gerçekleşen bir elektrik boşalmasıdır.
Bulutların içerisindeki su damlacıkları ve buz kristalleri rüzgârın etkisiyle birbirine çarpar ve sürtünür. Bu sürtünme, damlacıkların elektriklenmesine yol açar.
Bulutun alt kısmında bulunan yükler yeryüzündeki yükleri iterek toprağın, ağaçların ve diğer cisimlerin "+" yüklenmesine yol açar. Bulutun alt kısmındaki yükler ile yeryüzündeki cisimlerin "+" yükleri arasında bir çekim kuvveti oluşur. Sonunda bulutun taşıyamayacağı bir noktaya gelen elektriksel yük farkı, yüklerin yeryüzüne doğru akmasına neden olur. Bu ilk elektrik boşalmasının ardından yeryüzünden bulutlara doğru ikinci bir elektrik akımı karşılık verir. Yıldırım olarak gördüğümüz ikinci elektrik boşalması çok parlak bir ışık ve yüksek bir ısı meydana getirir. Bu ısı, havanın aniden genleşmesine ve dolayısıyla gök gürlemesine neden olur.
2) Elektrikle ilgili ilk kayıtlı bilgiler, milattan önceki yıllara kadar uzanır. Filozof Thales çuha parçasına sürtünmüş kehribarın küçük cisimleri çektiğinden söz etmiştir. Rönesans dönemine kadar bu olayın nedeni açıklanamamıştır. Daha sonraki yıllarda yapılan deneyler kehribardan başka bazı maddelerinde aynı davranışı gösterdiğini ortaya koymuştur. Bugün bu olaylar maddenin elektrikli yapısı ile açıklanmaktadır.