Reseptör nedir Çeşitli uyarıları alabilen ve duyu organlarının yapısında bulunan özelleşmiş hücre, hücre grupları veya sinir uçları. Almaç.Reseptörler duyarlı oldukları (bütünleştirdikleri) enerji tipine göre beşe ayrılırlar. Bu reseptörler en düşük fiziksel birimdeki uyarıyı dahi algılayabilirler.
1. Mekanik reseptörler (mekanoreseptörler): Basınç, dokunma, gerilme, hareket ve ses gibi yapıda değişime yol açan her tip mekanik enerjiyle uyarılırlar.İnsanda dokunma duyusu, aslında farklılaşmış duy sinirlerinin dendritlerinden oluşan mekanik reseptörlerle gerçekleşir. Hafif dokunmaya duyarlı reseptörler derinin yüzeyine yakındırlar. Güçlü basınç ve titreşime tepki veren reseptörler, derinin daha alt tabakalarında yer alırlar.
2. Ağrı resptörleri (nosireseptörler): İnsanda derinin epidermis tabakasında bulunan bir grup çıplak dendrittir. Ağrı en önemli algılardan birdir; çünkü uyarı, savunma davranışını oluşturmakta yani tehlikeden uzaklaşılmaktadır. Ağrı reseptörlerinin farklı grupları aşırı sıcağa, basınca ya da zarar görmüş dokulardan salgılanan özgül kimyasallara tepki verebilirler. Ağrıyı tetikleyen kimyasallar içinde histamin ve asitler de bulunur. Aspirin ağrı algılanmasını arttıran prostoglandin sentezleyen enzimi inhibe ederek ağrı algısını azaltır.
3. Sıcaklık reseptörleri (termoreseptörler): Vücudun içindeki ya da dışındaki sıcaklığı algılayarak vücut sıcaklığının düzenlenmesinde rol oynarlar.
4. Kimyasal reseptörler (kemoreseptörler): Bir çözeltideki toplam çözünenlerin yoğunluğu hakkında bilgi veren genel reseptörleri ve bağımsız moleküllere duyarlı özelleşmiş reseptörleri kapsar.Birçok hayvan glikoz, oksijen, karbondioksit ve aminoasitler gibi önemli moleküllere özgü reseptörler içerirler. Bunlarda uyarıcı molekülün reseptörü hücrenin zarındaki özgül bir bölgeye bağlanarak zar geçirgenliğindeki değişikliği başlatır. Tat ve koku reseptörleri ise orta düzeyde özgüllük gösterirler.
5. Elektromanyetik reseptörler: Görünür ışık, elektrik ve mıknatıs gibi elektromanyetik enerji tiplerini algılarlar. Bizim görünür ışık olarak tanımladığımız radyasyonu algılayan fotoreseptörler daha çok gözlerde bulunur. Yılanların avlarının vücut sıcaklığını daha soğuk olan çevreden ayırabilen son derece duyarlı kızıl ötesi reseptörleri vardır. Baz balıklar yaydıkları elektrik akımıyla avlarının yerini onların bu akımı kesmeleri sonucu bulabilmektedirler. Göç eden birçok hayvan dünyanın manyetik alan çizgileriyle yollarını bulabilmektedirler.
