bir hikaye kitabının eleştiri yazısı çoook acil
KİTAP ELEŞTİRİSİ
Kitabın Adı (temel başlık ve alt başlıklar)
Yazar/ların adı ve varsa editör/leri
Yayın yeri ve yayıncı
Yayımlanma tarihi
Kaçıncı baskı olduğu
Sayfa sayısı (giriş, esas metin, indeks ve kaynaları)
Fiyatı
ISBN
Kitap Eleştirisinin Kapsamı
Tanıtımı ve eleştirisi yapılacak kitap, önceden dikkatli ve eleştirel bir biçimde okunmalı, önemli kısımları not edilmelidir. İnceleyen kişi, okunanlar hakkındaki kendi algı ve yorumlarını da not etmelidir. Kitabın içeriği, inceleyen tarafından tam olarak özümsenmelidir. Aşağıda bu okumada üzerinde durulabilecek temel noktalar verilmiştir. Yazarlar, kendilerini kitapla ilgili bu soruların hepsine cevap bulmak zorunluluğunda hissetmemelidir. Kitap eleştirisinin değişmez bir yolu yoktur. Kitap eleştirisinin, kitap hakkında yazılmış bir rapor ve özet olmayıp eleştirenin bireysel algı, görüş ve tercihlerini yansıtan bir girişim olduğu gözden uzak tutulmamalıdır.
Amaç:
Kitabın amacı, genelde önsözde ve giriş kısmında yer alır. Amaç, sorulacak bazı sorularla ortaya çıkarılabilir:
• Yazar, bu kitabı niçin yazmıştır?
• Kitabın hedef kitlesi kimdir?
• Yazar, amacına ne ölçüde ulaşmıştır?
İçerik:
Kitabın “içindekiler” kısmı incelenerek içerik hakkında bilgi sahibi olunabilir. İçerik sunumu, kitabın özeti değil, içeriğin tanıtımıdır. Bu kısımda üzerinde durulması gereken bazı sorular şunlar olabilir:
• Kitap hangi alana aittir ve bu alan içindeki yeri nedir?
• Kitap hangi bakış (paradigma) açısından yazılmıştır?
• Yazarın etkilendiği sosyal, politik, ekonomik değişkenler nelerdir?
• Kitabın içeriği, olgusal veya teorik midir?
• Yazarın konuya yaklaşımı, betimsel veya analitik midir?
• Kitabın bölümleri nelerdir?
• Yazarın savunduğu temel fikir ya da fikirler nedir?
• Yazar, görüşlerini ne ölçüde birbiriyle uyumlu olarak ortaya koymuştur?
• Kitabın güçlü ve zayıf yanlarıyla sınırlılıkları nelerdir?
• Yazarın yaklaşımı, hedef kitlenin (popüler, akademik, uygulamacı vb.) beklentilerini karşılayıcı nitelikte midir?
• Kitapta indeks var mıdır?
• Yazarın kullandığı kaynakların niteliği ve içerikle ilişkisi nedir?
Dil ve Üslup:
Kitabın, dil yapısı ve anlatım yönünden değerlendirilmesinde şu sorular üzerinde durulmalıdır:
• Kitabın dili, (akademik, formal, informal) nasıldır?
• Yazar, anahtar sözcükleri, temel kavramları ve terimleri ne ölçüde açıklamıştır?
• Yazarın üslubu, hedef kitleye uygun mudur?
• Yazar, metin içinde bazı tablo, çizelge, grafik vb. kullanmış mıdır?
• Bunlar, ne ölçüde anlaşılırdır?
• Yazar, dili ne ölçüde etkili kullanmıştır?
Değerlendirme:
Burada kitabı inceleyen ve değerlendiren kişi, kitap hakkındaki izlenimlerini ve yargılarını ortaya koymalıdır. Mümkünse yazarın biyografisi, diğer çalışmaları incelenmelidir. Konuyla ilgili yazdığı diğer makalelere bakılabilir. Bu amaçla şu sorular üzerinde durulabilir:
• Kitabın alana en önemli katkısı nedir?
• Kitabın, yazarın diğer kitapları ve yazdıkları arasındaki yeri nedir?
• Kitabın, yazarın ya da başka yazarların aynı konudaki kitapları arasındaki yeri nedir?
• Geleceğe dönük olarak bu konuda ne tür çalışmalar yapılabilir?
Kısaca belirtmek gerekirse, amaç, söylenmek isteneni; içerik, kitapta söyleneni; dil ve üslup, nasıl söylendiğini; değerlendirme de söylenenler üzerinde eleştirmenin görüşlerini ifade etmektedir.
Eleştiri Yazısının Oluşturulması
Kitap eleştiri yazısında, kitapla ilgili kimlik bilgilerinden sonra esas metinde üç bölüm yer almalıdır. Bunlar, giriş, analiz ve değerlendirme; tartışma ve sonuç bölümleridir.
Giriş: Bu bölümde kitabın anafikri, tezi ve yazarın amacı açıklanmalıdır. Burada okuyucunun dikkatini kitap üzerine çekecek bir giriş yapılmalıdır. Bununla ilgili olarak kitap ve yazarıyla ilgili ilgi çekecek kısa bir anektotla giriş yapılabilir. Kitabın ilgili alana katkısı ve önemi belirtilebilir. İlgi çekici bir kaç soru yöneltilerek giriş yapılabilir.
Analiz ve Değerlendirme: Bu bölümde yazar ve çalışmaları hakkında tanıtıcı, kısa bilgiler vererek, yukarıda tanıtımın kapsamında belirtilen noktaları göz önüne almak suretiyle kitabın amacını, içeriğinin kısa özetini, önemini, alandaki yerini belirterek kendi tezini ortaya koymalıdır. Kitapla ilgili tanıtıcı bilgiler verildikten sonra değerlendirmeye geçilmelidir.
Tartışma ve Sonuç: Bu bölümde, yukarıda belirtilen hususların ve tanıtıcının tezinin özetlenmesi gerekir.
Yazıyla İlgili Bazı Öneriler
Eleştiri yazısını yazmaya başlamadan önce taslak yazı planı oluşturulmalıdır.
• Kitabı okurken ve değerlendirirken kısa notlar alınmalıdır.
• Kitapla ilgili temel eleştiri noktaları belirlenmelidir.
• Mümkünse çalışmanın tarihsel arka planı verilmelidir.
• Mümkünse yazarın diğer çalışmaları ve özgeçmişi hakkında bilgi toplanmalıdır.
• Kitabın önemine ilişkin yargılar oluşturulmalıdır.
• En uygun düzenleme için karar verilmelidir.
• İlk taslak geniş (tercihen iki) satır aralığında yazılmalıdır.
• Taslak yazı oluşturulduktan belirli bir zaman sonra tekrar gözden geçirilmelidir.
• Mantıksal plan gözden geçirilerek gerekirse yeniden düzenlenmelidir.
• Mevcut yazım ve noktalama hataları düzeltilmelidir.
• Yazıya son şekli verilmelidir.
• Yazı, 4-5 sayfayı ya da 1500 kelimeyi geçmemelidir.
• Burada yer almayan hususlarla ilgili olarak derginin genel yayım ilkelerine uyulmalıdır.
bu mu bilemedim tam sorunu anlayamadım kb.
Bir metnin yapısında temel unsurlar bulunur. Öykü, söylem, olay örgüsü, zaman v.s. Fakat kadrajı biraz geriden tutarak görüntünün içine unsurların oluşum temelini de katarak, metni kendi başına bırakmayacak sahiplenici bir düzlem üzerinden hareket edebiliriz.
Bir yazar için 'iyi bir öykü' nün varlığı yazmak için yeter sebeptir. Bu anlayış aslında kadim anlatı geleneğinde de böyledir. Anlatmaya değer bir şeyiniz varsa, onu yakalamışsanız anlatırsınız yoksa kenara çekilir anlatılacakları dinlersiniz. Dönemsel farkla, anlatma yazıyla aktarılır olmuştur. İyi bir hikayeniz yoksa kimse (okuyucu) sizi dinlemez(okumaz), onu mecliste/ortamda (kitapta) tutamaz, hikayenizin geçerken uğrayan yolcu hafifliğindeki kısa serüvenine engel olmazsınız