Cevap :
Osmanlı eğitim sistemi, hem okul kuruluş yapısı hem de eğitimin muhtevası açısından Batılılaşma döneminde yeni bir sistem oluşturmaya çalışmıştır Önce askerî alanda başlayan, daha sonra da sivil al
Osmanlı eğitim sistemi, hem okul kuruluş yaMustafa, Selânik Mülkiye Rüştiyesi'ne kaydoldu ve 1893 yılında Selânik Askerî Rüştiyesi'ne girdi Bu okulda Matematik Öğretmeni Yüzbaşı Üsküplü Mustafa Sabri Bey ona anlamı mükemmellik, olgunluk olan "Kemal" adını verdi[23] Fransızca öğretmeni Yüzbaşı Nakiyüddin Bey (Yücekök), özgürlük düşüncesiyle genç Mustafa Kemal'in düşünce yapısını etkiledi Mustafa Kemal Kuleli Askerî İdadisi'ne girmeyi düşündüyse de ona ağabeylik yapan Selânikli subay Hasan Bey'in tavsiyesine uyarak Manastır Askerî İdadisi'ne kaydoldu 1896-1899 yıllarında okuduğu Manastır Askerî İdadisi'nde tarih öğretmeni Kolağası Mehmet Tevfik Bey (Bilge), Mustafa Kemal'in tarihe olan merakını güçlendirdi[24] Bu tarihte başlayan 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'na gönüllü olarak katılmak istediyse de hem İdadi öğrencisi olduğu için, hem de 16 yaşında olduğundan dolayı cepheye gidememiştir Bu okulu ikincilikle bitirdi[25] 13 Mart 1899'da[26] [27] İstanbul'da Mekteb-i Harbiye-i Şahane'ye girdi Birinci sınıfı 27, ikinci sınıfı 11, üçüncü sınıfı 1902'de Mülazım bugünkü ismiyleTeğmen rütbesiyle 549 kişi arasından piyade sınıf sekizincisi (1317 - P8) olarak bitirdi[25] Akabinde Erkan-ı Harbiye Mektebi'ne (Harp Akademisi) devam ederek 11 Ocak 1905'te Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldusı hem de eğitimin muhtevası açısından Batılılaşma aki bazı ülkelerle ve özellikle Batılılaşma çabasında bulunan Rusya, Japonya, Mısır, Bulgarİstan gibi ülkelerle mukayese edilerek değerlendirilmeye çalışılacaktır
Osmanlı Devleti ile mukayese edilecek ülkeler içinde ilki olan Rusya'da Batılılaşma çabaları 17 yüzyılda başlamış, 18 yüzyılda (Osmanlının işe başladığı dönemlerde) Rusya'da Bilimler Akademisi, Moskova Üniversitesi, Harp Okulu kurularak, devlet organizasyonu yenilenerek, kilise kontrol altına alınıp laik eğitim sağlanarak büyük bir mesafe alınmıştı 19yüzyılda ise Rusya, Batıyı takliti bırakmış ve kendine özgü yapılanmalar içine girmişti
Osmanlı ile mukayese edilecek diğer ülke Japonya'dır Japonya, 1603-1867 arasında Batılı güçlerin Japonya'ya girişini yasakladıktan sonra, 1867'den itibaren hızlı bir Batılılaşma başlattı Sanayileşme yoluyla güçlü bir Japonya kurmak için başlayan çalışmalar içinde "dine hayır, ama bilime, tekniğe, kültüre evet" dönemi başlamıştır Sanayileşme içinde güçlü bir eğitim sistemi de kuruldu Amerika ve Avrupa vasıtasıyla Batı bilim ve zihniyeti Japonya'ya kısa sürede yerleşti Dolayısıyla Japonya ile Osmanlı arasında Batılılaşma açısından önmeli metot ve başarı farkları ortaya çıktı
anda çeşitli seviyelerde ortaya çıkan Batı tipi eğitim sistemi kurma çalışmaları, Avrupa'daki bazı ülkelerle ve özellikle Batılılaşma çabasında bulunan Rusya, Japonya, Mısır, Bulgarİstan gibi ülkelerle mukayese edilerek değerlendirilmeye çalışılacaktır
Osmanlı Devleti ile mukayese edilecek ülkeler içinde ilki olan Rusya'da Batılılaşma çabaları 17 yüzyılda başlamış, 18 yüzyılda (Osmanlının işe başladığı dönemlerde) Rusya'da Bilimler Akademisi, Moskova Üniversitesi, Harp Okulu kurularak, devlet organizasyonu yenilenerek, kilise kontrol altına alınıp laik eğitim sağlanarak büyük bir mesafe alınmıştı 19yüzyılda ise Rusya, Batıyı takliti bırakmış ve kendine özgü yapılanmalar içine girmişti
Osmanlı ile mukayese edilecek diğer ülke Japonya'dır Japonya, 1603-1867 arasında Batılı güçlerin Japonya'ya girişini yasakladıktan sonra, 1867'den itibaren hızlı bir Batılılaşma başlattı Sanayileşme yoluyla güçlü bir Japonya kurmak için başlayan çalışmalar içinde "dine hayır, ama bilime, tekniğe, kültüre evet" dönemi başlamıştır Sanayileşme içinde güçlü bir eğitim sistemi de kuruldu Amerika ve Avrupa vasıtasıyla Batı bilim ve zihniyeti Japonya'ya kısa sürede yerleşti Dolayısıyla Japonya ile Osmanlı arasında Batılılaşma açısından önmeli met
Avrupa'da modernleşmenin temelleri, 1200'lerden itibaren önemli ölçüde nüfus artması, büyük şehirlerin ortaya çıkması, üretim ve tüketimin sürekli büyümesiyle atılmaya başlamıştır 1500'lü yıllardan itibaren insan düşüncesinde büyük bir devrim ortaya çıkmaya başlamış ve 1660'lara gelindiğinde modern bilimin temelleri atılmıştır Artık ondan sonraki dönemlerde, bilimsel bilgilerin pratik gayelerle uygulamaya konulmasından sonra Avrupa'da bir sanayi devrimi ortaya çıkmaya başlamıştır
Bu yüzyıllarda Avrupa kültürü ve yönetim biçimleri laikleşmiş (Avrupa'da hukuk daha 1700'lerde laikleşmişti) ve rasyonelleşmiş, sanayi devrimleri ve eğitimin yaygınlaşması ile bu durum toplumun bütün kesimlerine iyice yayılmıştır Bilim ve teknik arasındaki bağlantı 19 yüzyılda daha da kuvvetlenmiş, her ikisi de birbirlerinin gelişmelerini hızlandırmışlardır
Osmanlı dönemi eğitim sistemi:
1- Ümmet döneminin ve siyasetinin bir aracı olmuştu.
2- Medrese eğitimi, Türk toplumunun bağımsızlık ve ilerleme yollarını açamamıştı.
3- Toplumda bilgisizlik yaygındı. Okuma yazma oranı hep %10’lar da kalmıştı.
4- Uygulanan öğretim yöntemleri çağın gereklerine uygun değildi ve yetersizdi.
Yaratıcılığı engelleyici, baskıcı ve ezberci nitelikte idi. Akılcı değil nakilci idi.
5- Çocukların üzerinde ailenin ve öğretmenin aşırı baskısı vardı.
6- Eğitim ulusal değildi. O nedenle ulusal bir kültür politikası oluşturulamamıştı.
Bilindiği gibi bir milletin yükselmesi de, alçalması da eğitimin ulusal olup olmaması
ile yakından ilgilidir.
7- İstikrarlı bir eğitim politikası yoktu. Osmanlının son dönemlerinde her Eğitim
Bakanı’nın ayrı bir programı vardı.
8- Osmanlı döneminde eğitimin amacı, kendini, hayatı bilmeyen, her konuda yüzeysel
bilgi sahibi, tüketici insan yetiştirmek olmuştu.
9- Geleneksel olarak uygulanan eğitim, bu dünyaya değil, öbür dünyaya yönelikti. Çağın
gerçeklerine, gereklerine ve toplumun gereksinimlerine yanıt vermemekte idi.
Bu dönemde, tüm düşünürlerin ve hocaların devletin resmi öğretisi olan kutsal kitap
dışında bir şeyler öğretmesine izin verilmemiştir. Bilim ‘şeriatın izin verdiği ölçüde, suyasabuna dokunmaz konularda, alimlerce araştırılmış ve öğretilmiştir.
