Cevap :
iziksel Özellikleri
İncelik : Yünün iplik yapılabilmesine en çok etki eden özelliğidir. İncelik,
lif çapının mikron cinsinden ifadesidir. Lifin inceliği ile uzunluğu arasında
yakın bir ilişki vardır. Lif uzadıkça kalınlaşır, inceldikçe kısalır. Yün lifi
aynı tulupta bile, incelikleri bakımından farklı özellikler gösterir.
Uzunluk : Yün lifinin iplik yapılabilirlik özelliğine incelikten sonra en
önemli faktör uzunluktur. Elyaf uzunluğu hayvanın cinsine ve tulubun
bölgelerine göre değişim gösterir. Yün de uzunluk arttıkça çap artar ve
kalınlaşır. Uzunluk azaldıkça çap küçülür ve elyaf incelir.
Mukavemet: Elyafın kuvvet tesiri altında kopmaya karşı gösterdiği
dirençtir.Yün oldukça dayanıksız bir liftir. Yün ıslandığında dayanıklılığı
daha da azalır. Pamuk ve keten gibi bitkisel liflerle karşılaştırıldığında
daha dayanıksız olduğu görülür.
Keçeleşme özelliği : Yün ve diğer hayvansal liflerde görülen bu özellik;
lifin üzerindeki pulların rutubet, sıcaklık ve basıncın etkisiyle birbiri
içerisine girerek, girift bir yapı oluşturmasıdır. Keçeleşen yünlü
materyalde doku sıklaşır, boyca ve ence kısalır. Bu kısalma sırasında,
pullar dışa ve geriye doğru kıvrılır. Bu kıvrılmalarla birlikte lifler birbiri
üzerine dolanır, düğümlenir. Keçeleşme daha çok ince yünlerde görülür.
Keçeleşme istenmeyen bir durumdur ancak bazı kumaşların yapımında
keçeleşme özelliğinden yararlanılır.
Yaylanma yeteneği: Bir tutam lif demetini sıkıştırdıktan sonra basıncın
kalkması ile ilk biçimine dönme yeteneğine denir. Yaylanma
elastikiyetten farklı bir özelliktir. Yünün yaylanma yeteneği iyi
olduğundan mamulün buruşmaya ve ezilmeye karşı dayanıklılığı fazladır.
Bu özellik halı ve kilim gibi mamullerde önemlidir. Kısa yün elyafının
yaylanma yeteneği yüksektir.
Uzama esneklik : Yün liflerinde en önemli özelliktir. Yaş haldeki yün,
başlangıçtaki uzunluğunun % 70’ ine kadar uzatılabilir. Çekim kuvveti
kısa zamanda kaldırılırsa eski boyutuna geri döner.
Biçimlenme yeteneği : Yün ve diğer kıl kökenli liflere özgü olan bu
özellik, geçici ve devamlı olarak meydana gelir. Islatılmış yünlü
kurutulurken belli bir basınçla istenen şekilde tutulursa, tamamen
kuruduğunda bu şekli alır ve kuru kaldığı sürece şeklini muhafaza eder.
Ancak ıslatıldığında yeniden eski biçimine döner.
Nem çekme özelliği : Yün en fazla nem çeken elyaftır. Kendi ağırlığını
yarısı kadar nem çekebilir. Bu bakımdan ticarette üzerindeki nem miktarı
% 16- 18 olarak sınırlandırılmıştır. Yün lifi, nem alırken fazla miktarda ısı
açığa çıkarır. Kışın bu özelliğinden dolayı tercih edilir.
Elektriklenme özelliği : Yün lifi elektriği çok zayıf iletir. Bu nedenle
iplik eldesi sırasında statik elektrikle yüklenir. Bunu önlemek için çalışma
ortamının rutubet ve sıcaklığı % 12’den aşağı olmamalıdır.
