ELİMELERİN YAPISI
Bir kelime kök ve eklerden meydana gelir.Örneğin; kalemlik= kalem + lik ---àkelimesinde kalem kök, lik ise ektir.Bir kelime birden fazla ek alabilir.göz+lük+çü+lük te olduğu gibi.
Kelimenin anlam yönünden, kendisiyle bağlantılı en küçük parçasına KÖK denir.
Bir kelimenin kökünü bulmak için ekleri kelimeden kaldırdıktan sonra kalan anlamlı kelime baştaki kelime ile bağlantılı olmalıdır.Aşağıdaki çalışmaları yapınız.
Çanakkaleli Çanak + kale + li
kök ek ek
vatandaş ……………………………..……..
kömürlük …………………….........................
evlilik ……………………………………
öğretmen ……………………..……………..
ÇEKİM EKLERİ
Eklendiği kelimenin anlamını ve türünü değiştirmeyen, kelimeyi daha anlaşılır duruma getiren eklere ÇEKİM EKLERİ denir.
ÇEKİM EKLERİ ŞUNLARDIR:
1) İSMİN HAL EKLERİ: -i, -e, -de, -den
2) ÇOĞUL EKLERİ: -ler, -lar
3) ŞAHIS EKLERİ: -im, -in, -i, -miz, -niz, -leri
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere, uygun ÇEKİM EKLERİ getirerek cümleleri tamamlayınız.
1. Annem….. ve baba…… çok seviyor…..
2. Çiçek….. dalın…. güzeldir.
3. Sakla saman….. gelir zaman…..
4. Bir el….. nesi var, iki el….. ses…. var.
5. Öğrenci….. sınıf….. girdi.
6. Öğretmen……..… bizi tiyatro…… götür��…
7. Yaz gelin….. hava……. ısınır.
YAPIM EKLERİ
Eklendiği kelimelerden yeni kelimeler üreten eklere yapım ekleri YAPIM EKLERİ denir.
EN ÇOK KULLANILAN YAPIM EKLERİ:
-cı, -ci, -cu, -cü, -li, -lık, -lik, -luk, -lük, -siz, -gi, -gı….
Örnek: yolcu………….yol-------àaraç veya yayaların gittiği yer.
yolcu…………yolcu----àseyahat eden kişi.
-cu eki kelimenin anlamını değiştirmiştir.-cu eki yapım ekidir.
Örnekler:
su - sucu, su - suluk, su - susuz, su- sulu
saat - saatçi, alt - altlık, süt-sütçü, tüp - tüpçü
