Cevap :

Melikeistanbul

Monosakkaritler, tek şeker molekülü yapısında olan karbonhidratlara verilen addır.
Monosakkaritleri kendi içlerinde aldoz ve ketoz olarak ayırabiliriz.
- ALDOZ: Glikoz, galaktoz, riboz, eritroz, gliserol aldehit karbonhidratlarına verilen addır.
- KETOZ: Fruktoz, riboloz, eritroloz karbonhidratlarıdır.
Bazı monosakkaritlerden kısaca söz edersek;
Glikoz serbest olarak kanda bulunur. Kan şekeri olarak tanımlanan karbonhidrattır. 100 ml
kanda 65 - 80 - 110 mg oranında bulunur. Organlarımızın en önemli ve genellikle tek enerji
kaynağıdır. Örneğin; özel nadir durumlar dışında, beyin ve böbrek sadece glikoz kullanırlar.
Galaktoz, süt şekerinin (laktozun) parçalanması ile oluşur. Vücutta genetik bir yapı
bozukluğunda kullanılamayıp biriktiğinde sorunlar yaratır.
Fruktoz (levuloz) meyve şekeridir. Meyvelerde ve balda bulunur.
Monosakkaritlerin genel özellikleri:
- Tatlıdırlar.
- Optik faaliyetleri vardır. Polarize ışığı sağa ve sola çevirirler.
- İndirgeyici özellikleri vardır.
- Çoğu bira mayası ile fermente olup karbondioksit ve etil alkol oluştururlar.

Dünyadaki canlılardaki temel organik bileşiklerden biri de lipitlerdir. Lipitler oil ve yağlar olarak ayrılır. Yağlar oda sıcaklığında katı halde bulunan lipitler, oyiller ise gene oda sıcaklığında sıvı halde bulunan lipitlerdir. Biyolojik önemi olan lipitler yağ asitleri, nötr lipitler (trigliserit), fosfolipitler,steroitler vb.dir. Lipitler insan ve hayvanların temel besinleri arasında yer alır.



Lipitler kutuplu bir yapıya sahip değildir. Bunun için suda çözünmezler ya da çok az çözünürler. Eter, kloroform, benzen, aseton gibi organik çözücülerde çözünebilirler. Yapılarını C H O elementleri oluşturur. Ayrıca yapılarında P N elementleri de bulunabilir. İçerdikleri karbon miktarı, oksijene göre daha fazla olduğundan, yağlar vücutta yakıldığı zaman karbonhidrat ve proteinlere göre daha çok enerji verir. Yağların yakılması için daha çok oksijene gereksinim vardır. Genellikle enerji ve yapı maddeleri olarak kullanılan lipitlerin canlılar için önemli çeşitlerinden biri trigliseritlerdir.

Esterleşme sırasında, gliserol molekülü ile lipit asitlerinin arasından birer molekül su açığa çıkar. Bu tepkime sırasında gliserole üç ayrı çeşit lipit asidi bağlanabileceği gibi aynı çeşit lipit asitleri de bağlanabilir.

Lipitlerin canlı vücudunda çeşitli görevleri vardır. Lipit çeşitlerinden olan fosfolipitler, hücre zarının önemli bir bileşenini oluşturur. Lipitler glikozla birleşerek glikolipitleri, proteinlerle birleşerek lipoproteinleri oluşturur.

Lipitlerin hücrede yanması ile çok miktarda metabolik su açığa çıkar. Kış uykusuna yatan, uzun yolları kullanan hayvanların vücudunda depo ettikleri yağın yakılması sonucu enerji sağlanırken, açığa çıkan metabolik su da ihtiyaç duyulduğunda kullanılır

 


Diğer sorular