Dokuma Hazırlık İşleminin Tanımı
Dokuma işleminin gerçeklemesi için yapılması zorunlu olan ve aynı zamanda dokuma işleminin verimli, kaliteli ve hızlı yapılabilmesini sağlayan ön hazırlık işlemlerine dokuma hazırlık işlemleri denir.
Dokuma hazırlık işlemleri şunlardır;
a) Bobin hazırlama işlemleri
b) Büküm ve katlama işlemleri
c) Atkı hazırlama işlemleri
d) Çözgü sarma işlemleri
e) Haşıl işlemleri
Bu işlemlere ayrıca üretim şekline göre, bobin boyama, çözgü ipliklerinin basılması, indigo haşıl için halat yapma ve açma gibi işlemler eklenebilir.
Dokuma Hazırlık İşlemlerine Genel Bakış
Dokuma işleminde uzunlamasına iplikler kumaşın ana konstrüksiyonunu teşkil eder ve çözgü diye adlandırılır. Enine olan ipliklere de atkı denir.
Dokuma hazırlık işlemleri de genel olarak bu iki iplik sisteminin dokuma işlemine hazırlanmasını kapsar.
Atkı İpliklerinin Dokumaya Hazırlanması
Atkı iplikleri, dokuma işlemi esnasında çok az bir gerginliğe maruz kalır. Atkı ipliklerini dokuma için hazırlamak, onları istenen kalınlıkta eğirmek, kumaşın istediği gerekli bükümü vermek ve atkı atma mekanizmasına uygun formda sarmak demektir.
Çözgü İpliklerinin Dokumaya Hazırlanması
Çözgü olarak kullanılacak iplikler dokuma esnasında daha fazla bir gerilime maruz kaldıkları için bobinleme, çözgü ve haşıl gibi bazı ek işlemlerden geçirilir bu sayede dokuma işleminde ortaya çıkan gerginliklere karşı bir mukavemet kazandırılır. Bu işlemler iplik kalitesini fazla etkilemeyen dokuma hazırlık işlemleridir.
Bobinlemede iplik hataları da temizlenerek daha büyük bobinlere sarılır, sonra bu bobinler bir cağlığa yerleştirilir.
Cağlık, bobinlerin iğlere üst üste ve uzunlamasına dizildiği bir düzendir. Buradan sağılan iplikler çözgü levendi denilen çok büyük bir makara üzerine sarılırlar.
Çözgü levendinin üzerinde yüzlerce iplik kesiksiz olarak sarılmıştır ve birbirine paralel vaziyettedir.
Haşıllanmış iplikler, büyük ve buharla ısıtılmış, bakır kaplı silindirler üzerinde kurutulur ve haşıl fikse olur.
Bundan sonra çözgü iplikleri son olarak dokuma makinesi çözgü levendine sarılır ve artık dokuma için hazırdır.
İplik Katlama ve Büküm İşlemi
İplik Katlama İşlemi
Katlama, kelime olarak “iki iplik” demek olan Hintçe bir kelime olup, iplik sarma makinesinde iki ipliği birbirine sarma işlemi anlamında kullanılır.(şekil 1)
Katlama, ipliklerin bükülmeden doğrudan katlanmasıdır. Katlı iplik denilince bükülmüş olan birden fazla iplik de anlaşılmaktadır. Halbuki katlama işleminde özel bir büküm işlemi yapılmaz istenildiği zaman büküm öncesi, büküme hazırlık olarak iplikler katlanabilir.
Çift (bire iki(two for one)) büküm makinelerinin daha verimli ve hızlı çakışması için ve çeşitli örme mamullerin üretiminde katlanmış iplikler kullanılabilir. Bazı durumlarda katlama işlemi ıslak katlama şeklinde yapılır.
