Spor İle İlgili Kompozisyon
Spor kurallar çerçevesinde yapılan ve kimi zaman yarışma içeren aktiviteler bütünüdür. Kişisel veya toplu yarışlar biçiminde yapılan, bazı kurallara göre uygulanan beden hareketlerinin tümüdür.(*) Genel anlamıyla fiziksel aktiviteyi içerse de zihinsel sporlar, kart oyunları, araç sporları da spor tanımı içine girer.
Bilim olarak köklü bir tarihi olan sporun insanlar arasında birlik ve bütünlük sağlama, sosyalleşme, sağlığa olan katkıları nedeniyle insan hayatında önemli bir yeri vardır. Fiziksel faydalarının yanı sıra ruhsal duruma olumlu etkisi de göz ardı edilemez. Güç, düzen ve istikrar gerektirmesi ile kişiye düzgün bir hayat biçimi kazandırır.
Mustafa Kemal Atatürk sporun insan sağlığı ve başarısı için önemini “Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur.” sözüyle vurgulamıştır. Atatürk’ün Samsun’a çıkış tarihi olan 19 Mayıs günü 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı olarak kutlanmaktadır ve spor, gençlik, ve genç- sağlıklı kalma kavramları birlikte anılmaktadır
Hareket sistemi; sporun sağlığa yararlı olduğu tartışılmaz bir gerçektir, fakat sportif bir aktiviteye başlamak için gerekli olan temel bilgiler genelde yetersizdir. Yani, yaşınıza ve fizik kondisyon düzeyinize uygun spor türünü seçmek önemlidir. Hareket sistemi üzerine sportif aktivitenin çok büyük yararları açıktır. Kas düzeyinde, çalışan kasların tonusunda ve kuvvetinde artış görülür.
• Sportif aktivite eklemlerin doğal genişlik derecesinin korunmasına ve gelişmesine olanak sağlar, ankiloza (eklemlerin katılaşması) karşı mücadele eder.
• Beslenmeyi ve kıkırdakların devinme yeteneklerini kolaylaştırarak eklemlerin en iyi şekilde korunmasını ve bakımını sağlar, kemik düzeyinde; kalsiyum tutulmasını kolaylaştırır, yaşlı insanlarda sıklıkla görülen osteoporose hastalığına karşı mükemmel bir korunma aracıdır.
• Kas tonusunun iyileşmesi sayesinde; sportif aktivite kalça, dizler ve özellikle omurga düzeyindeki ağrıların önüne geçilmesine olanak sağlar,
• Bel ağrılarına karşı en iyi ilaçtır fakat, şayet omurganızın durumuna salık verilmeyen sporları ya da kötü jimnastik hareketleri yaparsanız, zararlı da olabilir,
• Kalp-damar sistemi; salık verilmeyenler hariç, düzenli antrenmanlar kalp-damar sisteminin işlevi üzerine yararlı etkilere sahiptir; kas yapıda olan kalp, kasılma kapasitesini yükseltir ve büyük bir etkinlik gücüne ulaşır, böylece kan organizmanın dokularına en iyi bir şekilde dağılım gösterir. Diğer taraftan fizik aktivite iki önemli kalp-damar hastalıkları risk faktörüne karşı etkili biçimde mücadele eder; arteriyel hipertansiyonu düşürür, aterosikleroza karşı en iyi ilaçtır; dolaşımı iyileştirir ve sporcunun beslenmesine dikkatini zorunlu kılar; böylece, damar sistemi üzerine zararlı etkileri çok iyi bilinen, alkol ve sigara gibi toksik etkileri olan maddelerden uzak durulur.
Özetle;
• kalbin çalışma sistemini düzenler, efektif ve ekonomik çalıştırır,
• periferik damar direnci azalacağından kalp üzerindeki yük kalkar, hipertansiyon düzelir,
• dolaşım hızlanır, bundan dolayı metabolik artıkların atılımı kalaylaşır,
• pulmoner oksijenasyon yeteneği artar
• Dış görünüm; spor bedeni geliştirir ve belli bir görünüş sağlar, fakat zayıflatmaz.
• Terleme ile kilo kaybı düşünülmemelidir, ter ile kaybedilen su daha sonra geri alınır.
• Fizik aktivite sellülite karşı etkili mücadele yöntemidir, kasları uyumlu hale getirir,
• Aşırı kilo alımına yol açmaz (eğer body-building ile uğraşmıyorsanız).
• Psikolojik yararlar; bu etkiler uygulanan spor türüne bağlıdır ki bunlar en az fizik etkiler kadar önemlidir.
• Spor; kendine güveni uyandırır, hırsı artırır,heyecanı ve stresi azaltır,
• Bedenin bilincine varılır, seksüel yaşamın düzenine katkı sağlar,
• beynin daha iyi oksijenlenmesi sayesinde, zekasal etkinliği yükseltir,
• gurup düşüncesi, bireyler arasında ilişkiler, karşılıklı olarak saygı kavramı gelişir,
• zevk alma duyusu gelişir; bu beyinden salgılanan hormonlar ile olur; endorfinler; aile ve mesleki kaygılardan kurtulmaya olanak sağlar.