Cevap :
it (söylence) sözlüksel anlamı dinle yada kahramanlıklarla ilgili olan toplumun gelenek ve göreneklerine göre ağızdan ağıza ulaştırılan ve zaman içinde değişiklik gösteren söylenceler anlamındadır. Mit kelimesi Yunanca mythos kelimesinden gelmektedir.
Mitler genel olarak çok tanrılı dönemleri,olağan üstü kahramanlıkları ve olayları konu alır. İmgelem ürünü olan mitler estetiksel şekilde anlatan öykülerdir.
Mitoloji (söylencebilim, söylenbilim) kavramınında sözlük anlamı, mitlerin yer, zaman yada konu bakımdan toplandığı gruplardann herbiri. İkinci anlamı ise mitleri inceleyen bilim dalıdır. Mitoloji kelimesi Yunanca ‘Mythos’ (mit) ve ‘Logos’ (konuşma, anlatma) kelimelerinin birleşmesi ‘Mythologia’ kelimesinden gelmektedir.
Belirli kurgu ve fanzinlerin mit yada mitoloji olarak tanımlanabilmesinin koşulu hâlâ yaşayan veya yaşamış olan insanlar tarafından inanılması, psikolojik, ruhani bir bağlantı kurulmuş olmasıdır. Bunları içermeyen kurgulara mitolojikavramının kullanılması yanlıştır.
Mitolojiler genel olarak dinsel, ruhani ve evrenin yada halkların oluşumu (yaratılış ve kuruluş mitleri) gibi genel temalar içirir. Genel olarak eski toplumların dinlerinin mitoloji kavramı ile kullanılması gibi bir yanlış anlaşılma vardır. Mitolojiler dinsel, dinler mitolojik öğeler içerir ama bu aynı kavram anlamına geldikleri anlamına gelmez.
Günümüz yaygın dinlerinin tarihlerinin o kadar da eski olmamasından ötürü mitolojik öğeler içermediklerinin katı bir şekilde savunulmasıda yanlıştır. Birinin çıkıp dinlerle ilgili mitolojik çalışmalar yapması veya mitler ortaya koyması bilimsel çalışmalar olabilir. Bu konudaki önyargıların yıkılması gerekir.
Günlük hayatımızda mit kavramı yanlış, doğru olmayan hikâye yada metafor anlamında da kullanılmaktadır. Ve bu kullanımda anlatıcının asıl vurgulanmak istediği nokta doğru olmayan bir olgunun yada kısmın hikaye içerisinde barındığıdır. Mitoloji kavramıda eski kültürleri anlatırken; yeni bir akımı, modayı mecazi bir şekilde vurgularken kullanılmaya başlanmıştır.
10.Sınıf Türk Edebiyatı Fırat Yayıncılık 1.Ünite:Edebiyat Tarihi (Sayfa:12,13,14,15,16,17,18)
EDEBİYAT TARİHİ
HAZIRLIK
1. Tanzimat Fermanı’nın ilanını ve o dönemde sosyal hayata getirdiği yenilikleri araştırınız.
Tanzimat Fermanı ile Batılılaşma akımı iyice hız kazanmıştır. Osmanlı toplumunda aşağıda değişimler göze çarpar: Mimari de Batı tarzı evler ve binalar oluşmaya başlamış,
Eğitim ve öğretimde Batı tarzı okullar açılmaya başlanmış.
Toplumdaki insanların giyim kuşamında Batı tarzı görülür olmuş, fes, cüppe, kavuk, yemeni yerini pantolon, iskarpin, redingotlara bırakmış.
Aydınlar Batı’yı daha yakından tanıyarak onların edebiyatını bize getirmeye çalıştılar.
Özellikle eğlence merkezleri (Surdışı, Beyoğlu…) oluşmaya başladı.
Dadılar Fransız olarak seçilmeye başlandı, çocuklar Batı tarzıyla yetiştirildi.
2. Kurtuluş Savaşı’nın tarihimizdeki yeri ve önemi hakkında düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız. Edebiyatımızda Kurtuluş Savaşı’nı konu edinen roman, hikâye ve şiir türündeki eserlerin adlarını öğreniniz. Bunlardan istediğiniz bir eseri okuyunuz. Kurtuluş Savaşı’nın, seçtiğiniz esere nasıl yansıdığını belirtiniz.
2.Bir milletin yok olmaması için bütün benliği ve varlığı ile yokluk içinde mücadele bir savaştır. Bir topluluk yok olmanın eşiğinde dönmüştür.
Halide Edip Adıvar-Ateşten Gömlek
Yakup Kadri-Yaban
Kemal Tahir – Yorgun Savaşçı
3. “Türklerin cihan hâkimiyeti” düşüncesi hakkında bilgi edininiz.
3. Türkler, Tanrı’nın cihanı yönetme gücünü kendilerine verdiğine inanırlar. Oğuz Kağan Destanı’nda Oğuz Kağan,bir kurt ile yola çıkar ve önüne gelen kavimleri yener, ama burada Tanrı, dünyayı yönetme gücünü sadece o Türklere verdiği inancı yatmaktadır.
4. XV. yy. şairi Şeyhî’nin “Harnâme” adlı eserinin tamamını okuyunuz. Eserin özetini defterinize yazınız.
4.
5. Destan, masal, mesnevi, halk hikâyesi, hikâye, roman türlerinin ortaya çıktıkları dönemleri araştırınız. Bu türleri, yapı özelliklerine göre tahtada gruplandırınız.
5. Destan: İslamiyet öncesi Türk edebiyatında ortaya çıkmış olup tam tarihi bilinmez.
Masal: Sözlü edebiyat döneminde çıkmış olup yine tarihi belli değildir.
Mesnevi: Edebiyatımızda ilk defa 1072 Kutadgu Bilig isimli eserle girmiştir.
Halk Hikayesi: İslamiyet sonrası Halk edebiyatı içerisinde yer almış olup tam tarihi belli değildir.
Roman: Edebiyatımıza Tanzimat dönemiyle girmiştir.
Hikaye: Yine Edebiyatımıza Tanzimat döneminde girmiştir.
6. Mesnevi nazım şekli hakkında bilgi edininiz.
6. Kelime anlamı “ikili, ikişer ikişer”dir. İran edebiyatından alınmıştır. Klâsik halk hikâyeleri, destanî konular, aşk hikâyeleri, savaşlar, dinî ve felsefî konuları işlenir. Konu ne olursa olsun olaylar masal havası içinde anlatılır. Divan edebiyatının en uzun nazım şeklidir (beyit sayısı sınırsızdır). 20-25 bine kadar çıkabilir. Mesnevîde her beyit kendi içinde kafiyelidir: aa bb cc dd ee …
7. Yakın tarihimizde yaşanmış bir olayı anlatan herhangi bir edebî eseri (şiir, hikâye vb.) bulup okuyunuz.
7.
8. Edebî eserler konularını hangi kaynaklardan alır? Sıralayınız.
8. Tarih,sosyoloji,felsefe,psikoloji gibi bilimlerden alır.
9. “Edebiyat” teriminin anlamını 9. sınıftaki bilgilerinizden yola çıkarak aşağıya yazınız.
9. Edebiyat: Okuyucuda estetik zevk uyandırmak amacıyla yazılmış olan kendine has biçimsel ve içerik özellikleri olan metinlere denir.
10. “Edebiyat tarihi” teriminin anlamını araştırıp arkadaşlarınızla paylaşınız.
10. Bir milletin meydana getirmiş olduğu edebi eserleri ve bu edebi eserlerin yazarlarını kronolojik olarak inceleyen eserlere edebiyat tarihi denir.
11. Yaşadığımız yüzyılda hangi olayı, bir edebî eserle anlatmak isterdiniz? Nedenleriyle açıklayınız.
11.
İNCELEME
1. metin
ORHUN ABİDELERİ
Doğu Cephesi
2. metin
GÖKTÜRKLER
1. 734 yılında dikilen Orhun Abideleri’nin doğu yüzünden alınan birinci metinde, Kül Tigin kimlere hitap ediyor? Onlara neleri öğütlüyor? Bu öğütleri niçin veriyor? Açıklayınız.
1. Türk milletine sesleniyor. Onlara geçmiş yapılmış olan hatalara anlatarak bunları yapmamaları ve bunlardan uzak durmaları tembihleniyor. Bu öğütlerde geçmişten ders alınsın diye veriliyor.
