Tabiatta fiziksel büyüklükler ikiye ayrılır. Bunlar skaler ve vektörel büyüklüklerdir.
1) Skaler büyüklükler: Sadece bir sayı ile belirtilen büyüklüklerdir. Örneğin enerji , zaman , güç , ısı , kütle , hacim , öz kütle , sıcaklık vb…gibi nicelikler skaler dir.
2) Vektörel büyüklükler: Doğrultusu yönü ve şiddeti olan büyüklüklerdir. Örneğin yer değiştirme , hız , ivme ,kuvvet , moment , momentum , ağırlık vb… gibi nicelikler vektöreldir.
Vektör:
: A vektörünün şiddeti (büyüklüğü)
Vektörlerin toplanması
Vektörlerin toplanması skalerlerin toplanmasına benzemez. Örneğin 2kg elma ile 2kg elmanın toplamı 4kg olmasına rağmen , bir cisme etki eden 2 Newton`luk kuvvet ile 2 Newton`luk kuvvetin toplamı her zaman 4 Newton olmayabilir. Örneğin bu kuvvetler zıt yönlü olursa bunların toplamı sıfır olur yani cisim hareket etmez. Bileşke vektör birden fazla vektörün yaptığı görevin aynısını yapabilen vektördür.
1) Üçgen metodu: Bir vektörün başlangıcı diğerinin bitimine gelecek şekilde çizildikten sonra ilk vektörün başlangıcından ikinci vektörün bitimine çizilen yönlü doğru parçası bileşke(toplam) vektörü verir.
Burada A ve B bileşenler olup R de bileşke vektördür.
2) Paralel kenar metodu: Bu metot da vektörlerin uygulama noktaları birleştirilerek paralel kenar çizilir. Uygulama noktasından çizilen köşegen bileşke vektörü verir.
Uyarı: Eğer ikiden fazla vektör varsa bu vektörlerin ikişer ikişer bileşkeleri alındıktan sonra toplam bileşke bulunabilir. Ya da bir vektörün başlangıç noktası diğerinin bitiş noktasına gelecek şekilde eklendiğinde ilk vektörün başlangıcından son vektörün bitimine çizilen yönlü doğru parçası bileşke vektörü verir.
Kosinüs teoremi: İki vektörün toplamının büyüklüğü kosinüs teoremi ile bulunur.
Özel durumlar: Problemlerde zamandan kazanmak için bilinen bazı açılara ait bileşkenin şiddeti hesap yapmadan söylenebilir.
= olsun. q iki vektör arasındaki açı olmak üzere bileşke vektörün büyüklüğü bazı q değerleri için aşağıdaki gibidir.
R2=A2+B2+2A.B.Cosq = A2+A2+2A.A.Cosq
1) q=0 ise R=2A
2) q=60 ise R= A
3) q=90 ise R= A
4) q=120 ise R=A
5) q=180 ise R=0
